اصول ایمنی و بهداشت کار

سلامتی و ایمنی در محل کار چیست؟

ایمنی محیط کار برای محافظت و همچنین جلوگیری از صدمه دیدن انسان و بالا بردن کارایی آن تعریف شده است. دلیل به اجرا درآوردن ایمنی محیط کار این است که کارکنان بخش‌های مختلف بتوانند در یک فضای امن و ایمن کار کنند و هیچ نگرانی از بابت ایجاد حادثه‌های ناشی از کار در شرایط صنعتی و … نداشته باشند. در صورتی که ایمنی وجود نداشته باشد صنایع پیشرفتی نخواهد داشت زیرا با وجود یک محیط ناامن کسی حاضر به‌کار در این بخش نخواهد شد. ایمنی در محط های صنعتی را می توان با کارهایی مانند خرید عینک جوشکاری و عینک مهندسی و عینک کار تامین کرد.

 سه حقوق اساسی بهداشت و ایمنی در هر محل کار چیست؟

بهداشت و ایمنی در صنعت با کلمه HSE شناخته می‌شود. این کلمه مخفف شده بهداشت  (Health) ایمنی  (Safety)  و محیط زیست (Environment) است. این سه حقوق اساسی بهداشت و ایمنی در هر محل کار است که قوانین ایمنی و بهداشت محیط کار بر اساس آن‌ها نوشته می‌شود. به این شکل می‌توان سلامت نیروهای کار را بالا برد.

 چگونه سلامت و ایمنی را در محل کار مدیریت می کنید؟

 برای مدیریت ایمنی و بهداشت محیط کار نیاز به یک خط مشی است که بتوان بر اساس آن ایمنی و بهداشت کار را در مجموعه‌های صنعتی و غیر صنعتی پیش برد.

• طراحی شغل
• طراحی و پیاده‌سازی خط مشی‌های ایمنی
• استفاده از کمیته‌های ایمنی

• طراحی تجهیزات و لوازم کار
• بازبینی تجهیزات
• بکارگیری اصول ارگونومی

• تقویت نگرش و انگیزه ایمنی
• آموزش مسائل ایمنی به کارکنان
• جوایز ایمنی از طریق برنامه‌های حمایتی

چه کسی مسئول ایمنی در محل کار است؟

 کارفرما نفر اولی است که وظیفه دارد شرایط را برای کارکنان در بخش‌های مختلف فراهم کند تا آن‌ها بتوانند با خیالی آسوده بهداشت و ایمنی محیط کار را در اختیار داشته باشند. کارفرما با فراهم کردن تجهیزات و شرایط اولیه پایه‌گذار ایمنی در محیط کار است. اما در ادامه برای بررسی شرایط کارکنان نیاز به افسر ایمنی است. افسر ایمنی با بررسی ایمنی و بهداشت محیط کار اجازه کار را صادر می‌کنند. همچنین در زمان کارهم به‌طور کامل شرایط را تحت نظر دارد تا مشکلی رخ ندهد. افسر ایمنی هرجا که لازم باشد دستور توقف کار را می‌تواند صادر کند.

 ۴ قانون ایمنی عمومی چیست؟

•  رهایی و در امان بودن از خطر
• ایجاد شرایط امن با رعایت اصول و مقررات
• رهایی از ایجاد شرایط مخاطره آمیز
• حفاظت از نیروی انسانی و تجهیزات

 رعایت ایمنی و بهداشت محیط کار

 موارد مختلفی است که باید ایمنی و بهداشت کار را در بر می‌گیرد. ما در این بخش 13 نکته ایمنی و بهداشت محیط کار را برای شما عنوان کرده‌ایم.

  ۱. از به وجود آمدن لغزش و سقوط جلوگیری کنید

 یکی از عوامل خطرزا  در محیط کار سقوط است. سقوط می‌تواند از ارتفاع کم باشد و آسیب‌های جسمی را به‌دنبال داشته باشد. همچنین در صورتی که سقوط از ارتفاع بلندی باشد می‌تواند موجب مرگ فرد شود. لغزنده بودن زمین یکی از عوامل اصلی سقوط است که باید از به‌وجود آمدن شرایط لغزنده جلوگیری کنید. برای جلوگیری از وقوع لغزش و سقوط، مرکز ایمنی و بهداشت محیط کار کانادا (CCOHS) موارد زیر را توصیه کرده است:

• گزارش دادن و پاک نمودن قطره‌ها و چکه‌ها
• خالی نگه داشتن راهرو‌ها و خروجی‌ها از اقلام موجود در محیط کار
• نصب آینه و علائم هشدار در نقاط کور
• ترمیم یا تعویض کف‌‌پوش فرسوده، آسیب‌دیده و پاره شده
• استفاده از قطره‌گیر و محافظ

 ۲. جلوی ایجاد آتش سوزی را بگیرید

برای این‌که از ایجاد آتش‌سوزی جلوگیر شود باید بهداشت و ایمنی در محیط کار را رعایت کنید. از همین رو بهتر است که مواد اشتعال‌زا را در محیط کار قرار ندهید. شورای ایمنی ملی آمریکا در دستورالعمل ایمنی سرپرستان به تدابیر پیشگیرانه‌ زیر برای در امان ماندن از آتش سوزی اشاره می‌کند.

• مواد قابل‌اشتعال را تنها به مقدار مورد نیاز در محیط کار نگه‌داری کنید. وقتی نیازی به این مواد نباشد، باید آنها را به یک انبار ایمن انتقال دهید.
• مواد قابل‌اشتعال و زودسوز را در محلی مشخص و دور از منابع احتراق نگه‌داری کنید.
• از آلوده شدن لباس‌ خود با مایعات قابل‌اشتعال جلوگیری کنید. در صورت وقوع این اتفاق، لباس‌های خود را تعویض نمایید.
• نباید هیچ مانعی در راهروها و درب‌های خروج‌ اضطراری وجود داشته باشد. درب‌های منتهی به راه‌پله‌ها باید بسته نگه داشته شوند. از انباشتن کالاها یا اقلام در راه‌پله‌ها اجتناب کنید.
• مواد اولیه‌ را حداقل ۴۶ سانتی‌متر از آب‌پاش‌های خودکار، کپسول‌های آتش‌نشانی و کنترل‌کننده‌های آب‌پاش‌ها دور نگه دارید. وجود فاصله‌ی ۴۶ سانتی‌متری لازم و ضروری است اما فاصله‌ای بین ۶۱ تا ۹۲ سانتی‌متری توصیه می‌شود. مواد انباشته تا سقف باید یک فاصله‌ی ۹۲ سانتی‌متری را حفظ کنند. اگر این میزان انباشت بیش از ۴۵۷ سانتی‌متر ارتفاع داشته باشد، فاصله تا سقف باید ۲ برابر شود. دستورالعمل‌های اجرایی از جمله دستورالعمل ایمنی (Life Safety Code) و ANSI/NFPA 101-2009 باید چک شوند.
• خطرات موجود در محیط‌های الکتریکی حتما باید گزارش و دستوراتی برای رفع آن صادر شود.

  ۳. سطح گرد و غبار باید کنترل شود

یکی از عوامل خطرزا برای محیط کار گردو و غبار است. گرد و غبار زیاد می‌تواند موجب ایجاد مزاحمت برای کارکنان شود که این امر یک موضوع خطر آفرین است. اتحادیه ملی محافظت در برابر آتش انباشتگی بیشتر از 1.32 گرد و غبار در هر اینچ یا 0.8 میلی‌متر که منجر به در بر گرفتن حداقل 5 درصد سطح محیط شود توانایی ایجاد انفجار را دارد.

 ۴. اجازه ریختن مواد بر روی زمین را ندهید

 ایمنی و بهداشت محیط کار نیاز به محافظت کف محیط کار دارد. از همین رو باید مراقب باشید تا موادی که با آن کار می‌کنید بر روی زمین نریزد. برای بالاتر بردن ایمنی می‌توانید از انواع کفی و کفپوش استفاده کنید.

 ۵. از ریختن اشیاء بر روی زمین جلوگیری کنید

 باید از ریختن یا افتادن اشیائی مانند میخ، ریل و … بر روی زمین جلوگیری کنید. ریختن این وسایل بر روی زمین می‌تواند برای افرادی که در محیط کار هستند خطر آفرین باشد.

به نظر پائول اریکو (Paul Errico)، مشاور ایمنی، سایر راهکارها عبارتند از:

• از جعبه‌ی انباشت استفاده کنید
• مواد و ابزار را درست روی میز قرار دهید
• اشیاء سنگین را در قفسه‌های پایین بگذارید
• تجهیزات را دور از لبه‌ی میز قرار دهید
• از انباشتن اشیاء در جاهایی که محل عبور کارکنان است خودداری کنید

نورتون می‌گوید: برای محیط کار چیدمانی در ذهن خود طرح کنید که کارکنان هنگام رفت‌و‌آمد در معرض خطر قرار نگیرند.

 ۶. نظم را در محیط کار رعایت کنید

 بهداشت کار با بهم ریختگی محیط در تضاد است. از همین رو باید محیط کار خود را به‌خوبی تمیز کنید. نا مرتب بودن محیط کار علاوه بر این‌که سرعت عمل شمار در کار می‌گیرد می‌تواند تمرکز شما را بهم ریخته و موجب به‌ وجود آمد خطر شود. یکی از اصول ایمنی و بهداشت کار همین مرتب کردن محیط کار است.

 ۷. انبار کردن وسایل و مواد را به درستی انجام دهید

 صحیح انبار کردن وسایل و مواد یکی از اصول ایمنی در محیط کار است. از همین رو کار انبارداری هم باید از قواعد ایمنی پیروی کند. در صورتی که مواد اشتعال‌زا را به شکل صحیحی انبار نکنید می‌تواند برای افراد شاغل در آن مکان ایجاد مشکل کند.

 ۸. از ابزار ایمنی شخصی را در زمان کار استفاده کنید

 ایمنی در محیط کار یکی از الزامات برای شروع آن است. از همین رو باید قبل از شروع کار تجهیزات زیر را آماده کنید.

• کلاه ایمنی
• کفش ایمنی
• دستکش
• عینک ایمنی
• لباس ایمنی
• ماسک‌های مورد نیاز در محیط‌های مختلف (در صورت نیاز)
• ایمنی کار در ارتفاع (در صورت نیاز)
• شیلد (در صورت نیاز)

دقت کنید که تمیز بودن وسایل و همچنین معیوب نبودن آن از اهمیت بالایی برخوردار است. از همین رو بازرسی مداوم آن‌ها از اهمیت بالایی برخوردار است.