انواع گره آرماتوربندی
میلگردها به شکلهای مختلف در اعضای بتنی مسلح مورد استفاده قرار می گیرند که معمولاً در نقشه های سازه ای، بطور دقیق تریسم می گردند. به طور کلی در سازه های بتن آرمه دو نوع میلگرد وجود دارد:
هر میلگردی که در راستای طول عضو (تیر یا ستون) باشد میلگرد طولی و هر میلگردی که در راستای عرض عضو و عمود بر میلگرد طولی باشه میلگرد عرضی هست.به منظور جبران مقاوت کششی پایینی که در بتن وجود دارد از آرماتور(میلگرد) استفاده می شود که معمولا در راستای عضو(تیر یا ستون) اجرا می گردد. کاربردهای مختلف آنها را در زیر ذکر می کنیم
1-میلگرد راستا یا سیتکا: برای افزایش مقاومت کششی بتن (و گاهی مواقع هم برای افزایش مقاومت فشاری بتن)
2-خاموت : خاموت میلگرد فولادی است که بصورت تنگ بسته یا تنگ باز در سازه های بتن آرمه به خصوص تیر ها و ستون های بتنی مورد استفاده قرار می گیرد. و هدف از استغاده آن جلوگیری از بیرون زدگی آرماتورهای طولی در اثر کمانش و تحمل نیروهای برشی و جلوگیری از گسترش ترک است. اصطلاح فنی آن یا به عبارت دیگر نام آیین نامه ای آن، فولاد برشی قائم، فولاد جان یا فولاد عرضی می باشد
3-سنجاقی: برای تقویت مقاومت برشی خاموتها و اتصال کامل بین میلگردهای طولی و خاموت استفاده میشود.
4-خرک: برای قرار دادن دو شبکه ی متوالی افقی با فاصله ی معین در داخل قالب (در بتن ریزی های کف و فونداسیون)
5-رکابی: برای در امتداد نگه داشتن آرماتورهای طولی یا عمودی در بتن ریزی دیوارها و دالها یا بین دو سفره آرماتور (شبکه مش‌بندی)
6-اوتکا: برای تحمل لنگرهای منفی در تکیه گاه های تیر و برای تحمل نیروهای برشی
7-رامکا: میلگردهایی هستند که در پایین‌ترین نقطه ستون قرار می‌گیرند تا محل قرارگیری قالب را معین کنند و از حرکت قالب جلوگیری نمایند. میلگردهای رامکا را می‌توان به وسیله سیم آرماتوربندی یا جوشکاری به میلگردهای طولی و یا خاموتها متصل کرد.
بستن میلگرد ها
بستن میلگرد های فولادی باید قبل از بتن ریزی ، بر اساس طرح و محاسبه ، به یکدیگر بسته و یکپارچه شونذ تا از جابه جا شدن آن ها طی عملیات بتن ریزی تا خودگیری بتن جلوگیری شود. بستن میلگرد ها به یکدیگر از نظر زمان و مکان بستگی به وضعیت کارگاه و نوع قطعه دارد که تصمیم گیری در مورد چگونگی ان به عهده تکنسین ساختمان است تا حداکثر کارایی حاصل شود.
گاهی تمام یا قسمتی از میلگرد ها را خارج از قالب می بندند و یک شبکه را تشکیل می دهند و سپس ان را در قالب قرار می دهند ( شبکه ی کف فونداسیون منفرد )
گاهی نیز میلگرد ها را در قالب به یکدیگر می بندند ( مانند میلگرد های سقفی بتنی ) .
برای بستن دو میلگرد به یکدیگر ، بیشتر از مفتول نرم با قطر ۱٫۵ تا ۲ میلیمتر استفاده می کنند که اصطلاحا به این عمل پره زدن می گویند
انواع گره های متداول برای بستن دو میلگرد به یکدیگر
1-گره ساده ( لغزان)
گره ساده ، متداولترین گره برای اتصال میلگرد های اصلی و فرعی در شبکههای افقی مانند سقف و فونداسیون با امکان اجرای سریع است.
2-گره صلیبی
در مواقعی که به علت استفاده از میلگرد های قطور ، تعداد نقاط اتصال کم باشند ، برای استکام بیشتر اتصال میلگرد ها به یکدیگر ، از این گره استفاده می شود.
3-گره پشت گردنی
در ستون ها و تیر ها برای اتصال محکم میلگرد ها به خاموت ها در گوشه ها ، اغلب از این نوع گره استفاده می کنند.
4-گره اصطکاکیگره زدن آرماتور
ميلگردهای فولادی بايد قبل از بتن‌ریزی، بر اساس نقشه‌های اجرایی، به يکديگر بسته و یکپارچه شوند تا از جابه‌جا شدن آنها طي عمليات بتن‌ریزی جلوگیری شود.
برای بستن دو ميلگرد به يکديگر، بيشتر از مفتول نرم فلزي با (قطر 1.5 ميليمتر) استفاده می‌کنند که اصطلاحاً به اين عمل “گره زدن” می‌گویند.
مهندسین ناظر لازم است قبل از بتن ریزی فونداسیون، ارماتوربندی را کنترل نموده و از نحوه بستن میلگردها از کف و بدنه قالب ، نوع گره ها، اورلب ها،تمیزی میلگردها، تیپ میلگردها و اجرای قلاب های انتهایی مطمئن گشته آنگاه اجازه بتن ریزی را کتبا صادر نمایند.
انواع گره‌های میله گرد متداول عبارتند از:
- گره ساده (لغزان):
گره ساده، متداولترین گره برای اتصال ميله گردهای اصلی و فرعی (مونتاژ) در شبکههای افقی مانند سقف و فونداسيون با امکان اجرای سريع است. - گره صليبی:
در مواقعی که به علت استفاده از ميله گردهای قطور، تعداد نقاط اتصال کم باشند،برای استحکام بيشتر اتصال ميله گردها به يکديگر، از اين گره استفاده میشود. - گره پشت گردنی:
- در ستون‌ها و تيرها، برای اتصال محکم ميلگردها به خاموتها در گوشه‌ها، اغلب از اين نوع گره استفاده می‌کنند.
- گره اصطکاکی:
در اتصال ميلگردها در شبکه‌ها و صفحات قائم (شبکه ديوارهای بتنی) و به منظور جلوگيری از لغزش ميلگردهای افقي، از اين نوع گره استفاده میشود.
نکاتی درمورد اجرای میلگرد ها:
- نکته۱:تمام میلگردها باید توسط قیچی های مخصوص بریده شوند و از برش ارماتور ها توسط هوا و گاز جدا خودداری شود.
- نکته۲:خم میلگردها باید توسط دستگاه های مکانیکی یا اچارهای مخصوص(اچار گوساله و کارگاه)بصورت سرد انجام گیرد(کمتر از ۵ درجه سانتی گراد نباشد).از گرم نمودن میلگردها جهت خم کردن انها جدا اجتناب شود.
- نکته۳:ارماتورهای انتظار ستون های بتنی و دیوارهای برشی باید دقیقا طبق نقشه ها اجرا شده و نحوه مهار موقت انها کنترل شود تا در حین اجرای قسمت های مختلف پروژه صدمه نبیند.
- نکته۴:در هنگام ارماتوربندی ها لازم است توجه ویژه ای به چاهک اسانسور داشت تا عمق لازم حاصل شده و انسجام ارماتور بندی حفظ شود.
- نکته۵:اغلب ارماتور بندها انتهای میلگردها را قلاب نمی کنند یا قلاب های غیر استاندارد و خارج از طرح انجام میدهند.این قسمت نیز باید مد نظر ناظرین باشد
- نکته۶:به هیچ عنوان از آرماتورهای زنگ زده و یا آغشته به روغن ورنگ نباید استفاده شود در صورت آلودگی آرماتورها به روغن یا زنگ زدگی آنها، باید قبل از اجرای آرماتوربندی به پاکسازی آنها اقدام و بعد از تایید دستگاه نظارت به بتن ریزی اقدام گردد.