استاندارد میلگرد در آرماتور بندی

منظور از استاندارد میلگرد رعایت تمام ویژگی ها و قوانین وضع شده برای تولید این محصول است. استاندارد میلگرد در کشورهای مختلف با یکدیگر متفاوت است. به عنوان مثال استاندارد تولید میلگرد در کشورهای اروپایی با استاندارد تولید همان میلگرد در کشورهای زلزله خیز همچون ژاپن با یکدیگر فرق می کند. اما زمانی که یک استاندارد برای تولید میلگرد وضع می‌ شود باید محصول تولید شده از لحاظ مشخصات ظاهری، از لحاظ ترکیبات شیمیایی و همچنین مشخصات مکانیکی از تمامی قوانین وضع شده پیروی کرده باشد. ما در این مقاله از سری مقالات وب سایت فروشگاهی شهرآهن در مورد انواع سایز و طول استاندارد میلگردهای تولید شده در کارخانجات سطح کشور توضیحات تکمیلی را برای شما به رشته تحریر در آورده ایم. لذا شما می توانید برای دریافت اطلاعات بیشتر در این زمینه ما را تا انتها همراهی کنید.

استفاده از آرماتورها در صنعت ساخت‌وساز و عمران به‌خصوص در ساختمان‌های بتنی، پل‌ها، تونل‌ها و سد‌ها برای افزایش مقاومت و استحکام سازه از اهمیت بالایی برخوردار است. به دلیل مصرف میلگرد در آرماتوربندی ، قیمت روز میلگرد می‌تواند روی قیمت آرماتور بندی تأثیرگذار باشد که ما در این مقاله در مورد هزینه این عملیات و عوامل تأثیرگذار بر آن نیز صحبت خواهیم کرد؛ در ادامه با ما همراه باشید.

منظور از استاندارد در حوزه میلگرد، وجود مشخصات ظاهری، شیمیایی و مکانیکی منحصربه ‌فرد تعریف شده برای میلگرد است که در صورت رعایت کردن تمامی این ویژگی ها در پروسه تولید میلگرد یک محصول کاملا کاربردی و با کیفیت تولید خواهد شد. انواع مختلف میلگردهای تولید شده باید با معیارهای استاندارد تولید آن هم راستا باشند تا عملکرد، عمر و دوام سازه دچار مشکل و اختلال نشود. میلگردها به عنوان اصلی ترین مقاطع فولادی برای افزایش مقاومت کششی بتن در قسمت های مختلف ساختمان از جمله تیرها، ستون ها، دیوارها و فونداسیون ها مورد استفاده قرار می گیرند. در صورتی که استانداردهای کامل در حوزه تولید میلگرد رعایت شده باشند قطعا کیفیت بتن و به دنبال آن کیفیت سازه افزایش پیدا خواهد کرد و در نهایت یک ساختمان عالی با کیفیت و دوام بالا تولید خواهیم داشت.

کشور ما به عنوان یکی از کشورهای بزرگ تولید کننده مقاطع فولادی و میلگرد است و استاندارد اصلی را برای تولید محصولات خود به کار می گیرد. این استانداردها عبارتند از:

• استاندارد روسی GOST 5781: مطابق با این استاندارد میلگرد در کشور ما در سه گروه از جمله گرید A1، A2 و A3 تولید می شود. میلگردهای ساده که با نام میلگرد A1 شناخته می ‌شوند بدون آج هستند و جزء میلگردهای کم کربن و نرم دسته بندی می‌شوند. اما دو گروه دیگر شامل میلگردهای آجدار هستند که هر کدام از آن ها دارای مقاومت تسلیم و مقاومت گسیختگی خاص خود هستند. این میلگردها در سایز ۸ الی ۴۰ میلی‌متر تولید می ‌شوند و استاندارد به کار گرفته در تولید آن ها جزء اولین استانداردهای کشور به حساب می آید. اولین کارخانه تولید کننده میلگرد با استاندارد روسی در کشور ما، کارخانه ذوب آهن اصفهان بوده است.
• استاندارد میلگرد ایران ISIRI 3132: اگرچه که این استاندارد در دهه شصت تدوین شد، اما در سال ۱۳۹۲ بازبینی شد و مورد تجدید نظر قرار گرفت. این استاندارد در حال حاضر دستورالعمل اصلی کارخانجات سطح کشور است. مطابق با این استاندارد میلگرد های تولید شده در کارخانجات مختلف با چهار نامA1 ،A2 ، A3 و A4 تولید می شوند. این استاندارد برگرفته از استاندارد اروپا EN، آلمان DIN، ژاپن GIS، آمریکا ASTM و استاندارد جهانی ISO است.

• میلگردهای A2 دارای آج مارپیچ هستند. منظور از آج مارپیچ آج یکنواخت و دوکی شکل است که از ابتدای میلگرد تا انتهای آن بدون وقفه ادامه دارد. سایز آج در این میلگردها برابر با ۳۴۰ و ۳۵۰ است.
• میلگردهای A3 دارای آج جناغی هستند. آج این میلگرد نیز همچون میلگردهای قبلی به صورت یکنواخت و دوکی شکل است، اما با این تفاوت که به صورت مورب و با زاویه ۴۵ درجه است. سایز آج این میلگرد برابر با ۴۰۰ و ۴۲۰ است.
• میلگردهای A4 آج مرکب دارند. آج این میلگرد به صورت مرکب بوده و حالتی شبیه به هفت و هشت دارد. سایز آج این میلگرد برابر با ۵۰۰ و ۵۲۰ بوده و با استفاده از تکنولوژی جدید تولید می شود.

طبق استانداردهای تعریف شده برای تولید میلگرد در ایران، قطر میلگرد، سطح مقطع میلگرد و وزن واحد تولیدی میلگرد برای نوع ساده و آجدار یک واحد مشخص است؛ که میلگردهای سایز ۶ تا ۵۰ میلی متر را به صورت کامل پوشش می دهد. این جدول به صورت کلی به کارخانجات تولید میلگرد ابلاغ شده است و میلگردهای تولید شده مطابق با استاندارد ملی ایران از این جدول تبعیت می میلگرد بدون شک یکی از مهمترین مصالح در زندگی بشری به حساب می‌آید. این محصول فولادی پر ارزش، شالوده اصلی سازه‌های امروزی را تشکیل می‌دهد و بدون این مقطع فلزی، پیشرف ساختمان‌سازی به شکل آنچه امروز شاهد هستیم غیر ممکن بود. استاندارد میلگرد بدون شک یکی از فاکتورهای مهمی است که طراحان سازه‌های بزرگ و کوچک در نظر می‌گیرند. خواص مکانیکی این محصول با توجه به استاندار ساخت آن تغییر می‌کند و همین موضوع کاربرد آن را در بخش‌های مختلف متفاوت می‌کند. در این مقاله به بررسی انواع متلف استاندارد میلگرد در جهان و ایران پرداخته‌ایم و مشخصات هر کدام را توضیح خواهیم داد.

استاندارد میلگرد چیست؟

میلگرد، میله‌ای است که از آن برای افزایش مقاومت سازه‌ای استفاده می‌شود. انواع استاندارد میلگرد در ایران و جهان به شکل‌های مختلفی عرضه می‌شود. استاندارد میلگرد به‌وسیله آیین‌نامه‌هایی که مورد تأیید واقع‌شده باشند، ابلاغ می‌شود. رعایت استاندارد میلگرد برای برخورداری از یک میلگرد با کیفیت و مقاوم لازم است. در این مطلب قصد داریم شما را با انواع استاندارد میلگرد در ایران و جهان آشنا کرده و سپس میلگردها را از نظر ترکیبات شیمیایی و همچنین ظاهری موردبررسی قرار ‌دهیم.

هر کارخانه‌ای در هنگام تولید یک محصول، تلاش می‌کند با توجه به بازار و حضور رقبا بهترین محصول را تولید نماید و برای این منظور دو عامل را درنظر می‌گیرد:

• کیفیت بالای محصول
• قیمت تمام شده پایین

هر کالایی برای داشتن این دو شرط نیازمند یک فرآیند تولید با آخرین تکنولوژی و رعایت اصول استاندارد خواهد بود. تکنولوژی در جهان امروز به صورت لحظه‌ای در حال تغییر است؛ اما استانداردها به این صورت نیست و معمولا هر یک یا دو سال تغییرمی‌کنند. اما گاه این امکان هست که استانداردی سال‌های سال هیچ تغییری نکند.

• استاندارهای بین المللی میلگرد

برای تولید میلگرد با چند استاندارد متفاوت مواجه هستیم.این استانداردها توسط سازمان‌های بین‌المللی تهیه شده‌اند که می‌توان به معتبرترین آن‌ها اشاره کرد:

• ATSM انجمن مواد و آزمون آمریکا که آیین‌نامه ACI (318-14) مربوط به این شرکت است.
• JIS ژاپن که استاندارد (JIS G3112) را برای میلگردهای مورد استفاده در بتن اعلام نموده است.
• DIN آلمان، استاندارد (DIN 488) که مربوط به فولاد به کار رفته در بتن مسلح می‌باشد.
• ISO، سازمان بین‌المللی استاندارد که (ISO 6935) برای فولاد را تحریر نموده است

استانداردهای بریتانیا،کانادا، آمریکا و استرالیا هم رفرنس شرکت‌های تولید میلگرد می‌باشند.

استاندارد میلگرد در ایران

در کشور ایران، شرکت ذوب آهن،به عنوان پیشگام در صنعت فولاد از استاندارد روسی برای تولید میلگرد استفاده کرده است. اما استانداردهای دیگری نیزدر کشور در مراحل تولید از آن‌ها استفاده می‌شود:

• استاندارد روسیه
• استاندارد ISIRI 3132
• استاندارد DIN

حال باید این سوال را جواب داد که چه معیارهایی در تعیین استاندار میلگرد مورد بررسی قرار می‌گیرند؟

انواع استانداردهای میلگرد

میلگرد، یکی از ضروری‌ترین مصالح در ساخت‌وساز است. انتخاب یک میلگرد استاندارد می‌تواند از جمله مهم‌ترین بخش­های انتخاب مصالح ساختمان باشد. میلگرد استاندارد به محصولی گفته می‌شود که در برابر کشش، خمش و برش از مقاومت بالایی برخوردار بوده و بتواند در برابر آسیب‌های احتمالی مقاومت خوبی را از خود نشان دهد؛ همچنین باید ابعاد و سایز آن طبق استاندارد اعلام‌شده باشد. سازمان‌های زیادی در سطح جهان هستند که اقدام به تدوین و انتشار استاندارد میلگرد می‌کنند. در استاندارد میلگرد، مشخصات و ویژگی میلگردها بیان می‌شود. به‌طورکلی در استاندارد میلگرد موارد مورد اشاره در ذیل، مطرح می­شوند.

• ترکیب شیمیایی: در بحث ترکیب شیمیایی، میزان ترکیب فلزهای مختلف مانند کربن، منگنز، فسفر، سیلیسیم، گوگرد، نیتروژن و کربن به‌کار رفته در میلگرد بیان می‌شود. مشخص نمودن ترکیب شیمیایی هر میلگرد، ازجمله ویژگی‌هایی است که در استاندارد این مقاطع فلزی بیان می‌شود.
• مشخصات هندسی: ویژگی‌هایی مثل قطر میلگرد، میزان رواداری، سطح مقطع محصول، طول شاخه، وزن میلگرد و غیره در جدول وزنی استاندارد میلگرد ثبت می‌شود و باید به‌صورت کامل بیان شود.
• نوع میلگرد: یکی از مواردی که در تعریف استاندارد میلگرد به‌کاربرده می‌شود، مشخص نمودن نوع میلگرد است. مشخص نمودن نوع میلگرد که از نوع ساده یا آجدار است، نقش مهمی در انتخاب نهایی محصول مورد نیاز شما دارد.
• کیفیت مکانیکی: استحکام کششی، استحکام تسلیم و نسبت استحکام کششی به استحکام تسلیم، جزء مشخصات مکانیکی استاندارد میلگرد هستند که هر تولیدکننده‌ای باید آن را به‌صورت شفاف اعلام کند.

آشنایی با استاندارد میلگرد

سازمان‌های مختلفی در سطح جهان استانداردهای مشخصی را برای استاندارد میلگرد تعریف می‌کنند. این استانداردها بر اساس آزمون‌وخطا و تخصص و مهارت کارشناسان به‌دست‌آمده است. مجموعه‌ این اطلاعات سبب تولید میلگرد استاندارد شده است. در این قسمت به مهم‌ترین انواع استاندارد میلگرد در سطح جهان اشاره می‌کنیم.

• ASTM A706 (محصولات کم آلیاژ)
• ASTM A996 (فولاد ریلی)
• ASTM A955 (محصولات زنگ نزن)
• ASTM A1035 (قطعات کم کربن-کروم)

استانداردهای صنعتی ژاپن (JIS G3112)

این آیین‌نامه توسط سازمان استانداردگذاری صنایع، در ژاپن تدوین و سپس منتشرشده است.JIS ژاپن، استاندارد (JIS G3112) را برای میلگردهای مورداستفاده در بتن اعلام کرده است. در این استاندارد، ابتدا شمش فولادی باید در فرآیندی به نام نورد به شکل موردنظر درآید و سپس با قرار دادن آن در محیط، به آهستگی کاهش دما انجام شود. این روش استاندارد میلگرد، باعث می‌شود میلگردها از مقاومت بالایی برخوردار شوند. استفاده این نوع استاندارد میلگرد در مناطق زلزله‌خیز توصیه می‌شود زیرا به­دلیل عملیاتی که بر روی آن انجام شده است، از مقاومت بالایی برخوردار است.

میلگرد با استانداردهای صنعتی ژاپن (JIS G3112)

مؤسسه استانداردهای آلمان DIN

DIN یا Deutsches Institut für Normung نام سازمان ملی استاندارد کشور آلمان است. طبق این استاندارد پس ‌ازآن­که شمش فولادی را در فرایندی به نام نورد به شکل موردنظر درآوردند، باید آن را از لوله‌های سردی عبور می‌دهد تا یک‌مرتبه دمای آن کاهش یابد. این کاهش دمای یک‌مرتبه­ای، باعث اختلاف مقاومت در سطح و مرکز میلگرد می‌شود. استاندارد میلگرد DIN با توجه به مقاومت کمی که دارد برای استفاده در مناطق زلزله‌خیز مناسب نیست. استانداردDIN  آلمان را، برای فولاد مورداستفاده در بتن مسلح استفاده می‌کنند.

استاندارد بریتانیا

در این آیین‌نامه اصول و نکات لازم برای رعایت سازه‌های بتنی بیان‌شده است. این آیین‌نامه مناسب ساختمان‌سازی و اسکلت بتنی است. در این آیین‌نامه مصالح و ابزاری که سبب افزایش مقاومت ساختمان بتنی می‌شوند، معرفی می‌گردند.

استاندارد میلگرد ایران

مشخصات شیمیایی میلگرد بر اساس استاندارد

هر کارخانه‌ای بر اساس نوع استاندارد میلگرد اتخاذ شده، ترکیبات شیمیایی مختلفی را هم در تولید میلگردهای خود به­کار می‌برد. ترکیبات شیمیایی میلگرد معمولاً از فولاد کربنی با درصدهای مختلف کربن، منگنز، سیلیسیم، فسفر، گوگرد و گاهی اوقات نیکل و کروم تشکیل‌شده‌اند. در استاندارد میلگرد به شماره ISIRI 3132 نسبت ترکیبات شیمیایی در به نسبت زیر است.

• میلگرد ساده: کربن 22/0، سیلیسیم 55/0، منگنز 75/0، فسفر 050/0، گوگرد 050/0
• میلگرد آج‌دار مارپیچ 340: کربن 22/0، سیلیسیم 60/0، منگنز 30/1، فسفر 45/0، گوگرد 45/0
• میلگرد آج‌دار مارپیچ 350: کربن 27/0، سیلیسیم 55/0، منگنز 60/1، فسفر 40/0، گوگرد 40/0
• میلگرد آج‌دار جناغی 400: کربن 37/0، سیلیسیم 60/0، منگنز 60/1، فسفر 45/0، گوگرد 45/0
• میلگرد آج‌دار جناغی 420: کربن 30/0، سیلیسیم 55/0، منگنز 50/1، فسفر 40/0، گوگرد 40/0
• میلگرد آج‌دار مرکب 500: کربن 40/0، سیلیسیم 60/0، منگنز 80/1، فسفر 045/0، گوگرد 045/0
• میلگرد آج‌دار مرکب 520: کربن 32/0، سیلیسیم 55/0، منگنز 80/1، فسفر 040/0، گوگرد 040/0