به صورت کلی ورق های فولادی طی دو فرآیند نورد گرم و نورد سرد به وجود می آیند. اصلی ترین و مهم ترین محصولات تخت فولادی که به وسیله انجام عملیات نورد گرم بر روی اسلب فولادی یا تختال تولید می شود، ورق سیاه یا آهنی (گرم) نامیده می شود. این محصول انواع مختلفی دارد که بر اساس آنالیز شیمیایی و عناصر به کار رفته در ترکیبات آن نامگذاری شده و به کار می روند.

گریدهای این فلز به سه نوع معمولی، صنعتی و آلیاژی تقسیم بندی می شوند. اصلی ترین گرید ورق سیاه معمولی با نام اختصاری ST37 شناخته می شود که در این مطلب قصد بررسی کاربرد ها، مشخصات، انواع و ابعاد آن را داریم. ابتدا بهتر است بدانید آلیاژ ST37 نوعی فولاد کم کربن به شمار می آید و بیشتر در مصارفی که انعطاف پذیری و جوشکاری مد نظر است، به کار برده می شود. از کاربردهای ورق سیاه معمولی می توان به ساختمان سازی اشاره کرد.

این فلز در صنعت ساخت و ساز در تولید قوطی های مختلف، انواع پروفیل های باز و بسته و زد، ساخت پلیت، صفحه ستون، ساخت نبشی و ناودانی، ساخت ورق های آجدار، ریل های راه آهن، برخی از تجهیزات واگن قطارهای باربری و …، در صنعت کشاورزی برای ساخت برخی از لوازمی مانند داس، بیل و …، در صنعت خودروسازی برای ساخت بدنه خودرو، اگزوز، سیستم تعلیق و …، تولید ورق های پانچ و صفحات مشبک از این قبیل و ساخت برخی از دستگاه های صنعتی به کار برده می شود.

مشخصات و ویژگی های ورق ST37

همان طور که پیش تر اشاره شد، ورق های سیاه دارای گریدها و کیفیت های متنوعی هستند. این فلزات از طریق فرآیند نورد گرم تولید می شوند و اصلی ترین مشخصه آن ها مربوط به سطح ظاهری کدر، ناصاف و زبر آن ها است. حال برای بررسی این موضوع که ورق سیاه ST37 چیست  و چگونه تولید میشود، باید گفت این محصول از فولاد کم کربن تولید شده و اصلی ترین گرید ورق سیاه به شمار می آید. بهتر است بدانید عنصر آلیاژی کربن تأثیر به سزایی بر روی فلزات مختلف دارد.

افزایش میزان کربن در فلزات سبب ایجاد سختی پذیری و استحکام بیشتری در آن ها می گردد؛ در صورتی که کاهش آن سبب انعطاف پذیری فلزات خواهد شد. از این رو در مورد ویژگی اصلی ورق سیاه ST37 می توان به انعطاف پذیری بسیار بالا اشاره کرد. قابلیت جوش کاری بسیار بالا و افزایش استحکام اتصالات مختلف از دیگر مشخصات فولاد ST37 به شمار می آید. بازه ضخامتی این فلز بین 2/1 تا 100 میلی متر متغیر بوده و در عرض های 650 تا 2000 میلی متر به صورت رول و شیت تولید و عرضه می شود.

در نام گرید اصلی ورق سیاه معمولی که بر اساس استاندارد DIN کشور آلمان نامگذاری شده است، ST نماد مقاومت و عدد مقابل آن نشان دهنده استحکام کششی این فلز می باشد. با این وجود می توان گفت استحکام تسلیم آلیاژ ST37 در حدود 235 مگاپاسکال و استحکام کششی آن در حدود 350 تا 370 مگاپاسکال است. ورق سیاه ST37 با مشخصات ذکر شده معمولاً توسط اکثر کارخانجات تولید کننده ورق سیاه تولید و عرضه می شود؛ زیرا کیفیت معمولی داشته و از آن در ساخت سایر ورق های فولادی مانند سرد، گالوانیزه، آجدار و … نیز استفاده می کنند.

عوامل مؤثر بر قیمت ورق ST37

به صورت کلی ورق های سیاه با گرید ST37 تحت همان فرآیند نورد گرم تولید شده و بیشتر ویژگی های آن ها مربوط به روند تولید می باشد، اما بیشتر خریداران و تولیدکنندگانی که این محصولات را خریداری می کنند، همواره به دنبال بررسی عوامل مؤثر بر قیمت ورق ST37 هستند. همان طور که پیش تر نیز ذکر شد، ورق سیاه از طریق انجام فرآیند نورد گرم بر روی اسلب فولادی یا تختال تولید می شود؛ از این رو می توان قیمت اسلب را به عنوان ماده اولیه این فلزات یکی از مهم ترین عوامل مؤثر بر قیمت ورق سیاه دانست. از سوی دیگر ورق ST37 بر اساس هر کارخانه دارای کیفیت سطحی خاصی است؛ زیرا فرآیند نورد گرم و حرارت بالا سبب ایجاد یک سطح زبر می شود.

با این حال می توان گفت عوامل مؤثر بر نرخ این فلزات شامل نوسانات دلار و ارز، میزان عرضه و تقاضا در بازار آهن آلات، نوسانات بازار فیزیکی بورس کالا، نوع کارخانه، مواد اولیه مورد استفاده، هزینه های احیا سنگ آهن، قیمت جهانی فلزات، میزان عناصر به کار رفته در ترکیبات، ضخامت، ابعاد و وزن هستند.

هر کدام از این عوامل به تنهایی تحت تأثیر یک سری موارد هستند که بسته به وضعیت اقتصادی و نرخ بازارهای جهانی مشخص می شوند؛ از این رو پیشنهاد می شود پیش از خرید مصرف کنندگان به خوبی این عوامل را چک کرده تا در نهایت ورق سیاه ST37 را با کیفیت بالا و قیمت مناسبی خریداری کنند. البته در نهایت می توان گفت نرخ آلیاژ ST37 به علت تولید از طریق اسلب و فرآیند نورد گرم بسیار مقرون به صرفه می باشد و به همین علت همواره با تقاضای بالاتری در بازار رو به رو است.

ابعاد ورق ST37

شهرت ورق سیاه امروزه به داشتن بازه ابعادی متنوع می باشد. این فلز تحت استاندارد کشورهای مختلفی مانند آلمان، یعنی DIN تولید و عرضه می گردد. ورق سیاه ST37 نیز در بازه ابعادی مد نظر خریداران و مطابق با سفارش آن ها تولید می شود. به طور معمول ضخامت این فلز بین 2/1 تا 100 میلی متر متغیر می باشد و بسته به کارخانه تولید کننده متفاوت است؛ زیرا برخی از تولیدکنندگان ورق سیاه را به صورت نازک بار و برخی از آن ها این فلز را به شکل ضخیم بار تولید و عرضه می کنند. البته لازم به ذکر است این فلز تا ضخامت 15 میلی متر به صورت رول و بیشتر از 15 میلی متر به صورت شیت های فابریک در کارخانجات تولید می شود.

عرض ورق سیاه با گرید ST37 نیز از 650 تا 2000 میلی متر متغیر است و این موضوع بسته به رول یا شیت بودن آن نیز متفاوت می باشد. تولید شیت های گرم بیشتر از عرض 1000 تا 2000 میلی متر می باشد و عرض های کمتر اکثراً به شکل رول عرضه می شوند. البته لازم به ذکر است خاصیت انعطاف پذیری و فرم دهی در این آلیاژ سبب شده تا بیشتر در بازه ضخامتی 2/1 تا 50 میلی متر ساخته شود.

در نهایت باید گفت طول ورق سیاه با گرید ST37 در صورت تولید به صورت رول بدون محدودیت و در غیر این صورت شیت های فابریک با طول استاندارد و مطابق با سفارش خریداران تولید و عرضه می شود. بر اساس این محدوده ابعادی ورق سیاه ST37 در صنایع ذکر شده در ابتدای مطلب به کار برده می شود. هر کدام از این صنایع نیاز به یک کیفیت با محدوده ابعادی و ضخامتی خاصی دارند که بیشتر به شرکت های واسطه سفارش داده شده تا توسط آن ها در کارخانجات تولید کننده ورق سیاه ساخته شود.

انواع ورق ST37

به طور کلی ورق های ST37 دارای انواع مختلفی هستند. جدا از مبحث این موضوع که گریدهای ورق سیاه معمولی بسیار می باشند و از بین آن ها می توان به کیفیت های ST33، ST44 و … اشاره کرد، اصلی ترین و پرکاربردترین کیفیت معمولی ورق سیاه نیز دارای درجه بندی است. این درجه بندی در نهایت بر کاربردهای این آلیاژ اثرگذار می باشد. با این وجود می توان گفت ورق معمولی سیاه به سه درجه تقسیم بندی می شود که شامل موارد زیر هستند:

•         ST37
•         ST37-2
•         ST37-3

اولین کیفیت ذکر شده بیشتر در مصارف و ساخت و سازهای معمولی به کار برده می شود. این فلز از درصد کربن بسیار کمی نسبت به دو گرید دیگر برخوردار بوده و عرض آن نیز بین 1000 تا 1500 میلی متر است. کیفیت درجه دو ورق سیاه معمولی اصلی ترین فلز غیر آلیاژی به شمار می آید که این گرید نیز کربن بسیار کمی دارد؛ از این قابلیت هایی مانند فرم پذیری و جوش پذیری در آن بسیار دیده می شود؛ اما استحکام کششی بیشتری نسبت به کیفیت معمولی داشته و در مصارف متوسط به کار می رود. در نهایت کیفیت ورق سیاه درجه سه بیشتر برای کیفیت های بالا به کار برده می شوند و در بسیاری از صنایع به عنوان یک فلز استاندارد و حیاتی به شمار می آیند.