فرهنگ و هنر

تولد اشک‌آور رضا حداد با آتیلا پسیانی، محمد چرم‌شیر، اکبر زنجان‌پور و …

جمعی از هنرمندان تئاتر کمتر از دو ماه بعد از درگذشت رضا حداد، در سالروز تولد این کارگردان به یاد او گرد هم آمدند، به یادش شعر خواندند و از او به عنوان مردی یاد کردند که غیر ممکن‌ها را ممکن می‌کرد.

به گزارش دانا نیوز ، در این برنامه که شامگاه اول تیرماه در تالار استاد جلیل شهناز خانه هنرمندان ایران برپا شد، هنرمندانی چون آتیلا پسیانی، محمد چرم‌شیر، کیومرث مرادی، اکبر زنجان‌پور، قطب‌الدین صادقی و … درباره این کارگردان سخن گفتند.

در آغاز برنامه که به کوشش انجمن صنفی کارگردانان تئاتر و با اجرای نیما کرمی برگزار شد، با پخش تصاویری از رضا حداد، کارنامه هنری او مرور شد. این تصاویر با صدای رضا حداد همراه بود که ظاهرا پیام تبریکی را به مناسبت سال نو برای دوستان خود فرستاده و در آن آرزوی حال خوب کرده بود.

در ادامه شهرام گیل‌آبادی، رییس انجمن صنفی کارگردانان در سخنانی، این برنامه را هشتمین نشست عصر کارگردان نامید و ابراز تاسف کرد که این نشست در نبود حداد برگزار می‌شود.

اولین سخنران برنامه، مازیار حبیبی‌نیا بود؛ یکی از دوستان رضا حداد که سال‌ها پیش با مشارکت یکدیگر شرکت تبلیغاتی «شبکه آفتاب» را راه‌اندازی کرده‌اند.

او که در نمایش‌های رضا حداد به عنوان مشاور این کارگردان حضور داشته است، از جنون دیوانه‌وار حداد به تئاتر گفت و افزود: رضا از کلمه خوشش نمی‌آمد و دنبال روایت‌های مرسوم نمایشی نبود. او ساختارشکن و عاشق موسیقی و تصویر بود و برای ساخت نمایش‌هایش همیشه موسیقی گوش می‌کردیم و از دل موسیقی به تصویر می‌رسیدیم. برای او تکنولوژی یک وسیله سرگرمی در جهت تئاتر بود. او گاه کابوس‌های خود را به نمایش تبدیل می‌کرد و نمایش‌هایش به هنرهای مفهومی نزدیک می‌شد و به همین دلیل همکاری با او به عنوان مشاور، سخت، ولی جذاب بود.

سپس آرش دادگر، دیگر کارگردان تئاتر و عضو هیات مدیره کانون که دهه ۷۰ در دانشکده هنر و معماری با حداد هم‌دانشکده‌ای بوده و جزو اولین همکاران او محسوب می‌شود، با یادآوری خاطرات دوران دانشکده از سختی‌های کار تئاتر در دهه ۷۰ سخن گفت، از اینکه رضا حداد برای اجرای یک کار دانشجویی ناچار شده کتاب ارزشمند و نایاب خود را بفروشد تا پول چای و قند اعضای گروه را تامین کند. 

او حداد را بسیار جسور خواند که ناممکن‌ها را ممکن کرده است.

دادگر افزود: در آن دوره اجرای یک کار دانشجویی با حضور ۳۰ دانشجو خیلی جسورانه بود و رضا حداد چنین کرد. در آن دورره من در بسیاری از نمایش‌های او نقش اصلی را داشتم . کار کردن با او بسیار سخت بود ولی نتیجه همیشه لذت‌بخش می‌شد. او بسیار ایده‌آلیست و همیشه دنبال کارهای بزرگی در تئاتر بود. به همین دلیل مدتی از تئاتر فاصله گرفت و گفت زمانی به تئاتر برمی‌گردم که دغدغه مالی نداشته باشم و همین کار را هم انجام داد. حضور رضا حداد در تئاتر ما ضروری بود چون او با رویاهای بلندپروازانه خود، باعث پیشرفت این هنر شد.

این کارگردان با مرور دوره‌های مختلف فعالیت حداد در تئاتر و سیر تحول کارهای او افزود: یادمان نمی‌رود از کجا شروع کردیم تا به اینجا رسیدیم. ما از میدان امام حسین شروع کردیم تا به سالن‌های حرفه‌ای تئاتر رسیدیم.

سپس بخشی از موسیقی نمایش «آرون» که یکی از اولین نمایش‌های رضا حداد بوده، با نوازندگی رضا تاجبخش و خوانندگی قربان نجفی به صورت بداهه اجرا شد. 

در بخش دیگری از برنامه، کیومرث مرادی، کارگردان و مدرس تئاتر و از دوستان نزدیک حداد روی صحنه رفت و یادداشتی را درباره او خواند.

مرادی در این یادداشت نوشته:

«درباره‌ی رضا حرف زدن همیشه پیچیده و عجیب بوده و هست. 

نمی‌خواهم درباره‌ی او و خیرخواهی‌هایش حرف بزنم

نمی‌خواهم از بخشندگی و مهربانی‌اش حرف بزنم

نمی‌خواهم از سخاوت و صبوری‌اش حرف بزنم

حتی نمی‌خواهم از خشم‌هایش و اضطراب‌هایش حرف بزنم.

به جایش بگذارید برایتان هایکویی بگویم:

برکه‌ای فرتوت، غرق در سکوت

غوکی می‌پرد

آوایی کوتاه، دوباره سکوت

شبانه‌های من و رضا پای تلفن

رازهای زیادی بود، امیدها و غم‌هایی که می‌گفتیم. گریه می‌کردیم و می‌خندیدیم، کارهایی که باید کارگردانی می‌کرد، خلق می‌کرد و رویاهایش را داشت.

اما حالا و الان و …

رهایش کنیم، بگذارید برایتان هایکویی بگویم؛ چون رضا عاشق تصویر و صداها بود، او کلام را نکوهش می‌کرد و تصویر را ستایش. پس بگذارید برایتان هایکویی بگویم:

می‌نویسم، پاک می‌کنم، باز می‌نویسم

باز پاک می‌کنم، پس از آن

شکوفه‌ای می‌روید

حالا ماییم و انتظار

حالا ماییم و شکوفه‌ها در این جهان خاکستری

و زندگی و یاد آخرین حرف‌های شبانه‌ی من و رضا.

بگذارید آخرین هایکو را برایتان تصویر کنم و تمام:

زندگی کوتاه، ذهن ما حزین، شاید غمگین

رها شده از ما

احساس و نیروی دوست داشتن

بخت یاری‌مان بود

که تمام شد.

به یاد او و مهربانی‌هایش»

در ادامه تصاویری از حداد با صدای محمد چرم‌شیر، نمایشنامه‌نویسی که حداد بیشتر نمایش‌های خود را با متون او اجرا کرده بود، پخش شد.

چرم‌شیر در قالب یادداشتی به معرفی حداد پرداخت و از او به عنوان مردی یاد کرد که شبیه هیچ کس نیست، مردی که فقط با خودش رقابت می‌کرد، مردی که ناممکن‌ها را ممکن می‌کرد، مردی که خسته بود اما همیشه برای شروع پیشقدم می‌شد. مردی که غم داشت اما از آن سخن نگفت. با معرفت بود اما گاهی هم بدی دید و …

پس از پخش این تصاویر، چرم‌شیر به عنوان دیگر سخنران برنامه روی صحنه رفت اما به جای صحبت کردن، قطعه شعری را خواند که در نمایش «کشتن کفتر چاهی» کار مشترک خودش و رضا حداد استفاده شده بود. 

بعد از پخش تصاویری از حمید سمندریان و عزت‌الله انتظامی که نکاتی را درباره یکی از نمایش‌های حداد بیان کرده بودند،  قطب‌الدین صادقی، کارگردان و مدرس تئاتر به عنوان سخنران بعدی برنامه، با یادآوری یکی از نمایش‌های حداد که در دهه ۷۰ که درباره تختی اجرا شده بود، نگاه اجتماعی حداد را در این نمایش ارزشمند دانست.

او با ابراز تاسف از درگذشت زودهنگام حداد، افزود: آنچه امشب مرا به وجد می‌آورد، عشقی است که دوستان رضا به او دارند. من به این دوست داشتن مباهات می‌کنم و ای کاش این دوستی‌ها در زمان حیات افراد برقرار باشد.

صادقی با تاکید بر اینکه جامعه تئاتری باید مانند یک خانواده به تفاوت‌های یکدیگر احترام بگذارد، خاطرنشان کرد این تنها راه ما برای به بازگشت به عزت انسانی است. 

در ادامه تصاویری از کاشت یک نهال بلوط به نام حداد در دامنه‌های زاگرس پخش شد و سپس اکبر زنجان‌پور، بازیگر و کارگردان با سابفه تئاتر برای صحبت دعوت شد . او در سخنان کوتاهی گفت که رضا حداد به دلیل تاثیرگذاری‌اش در تئاتر ما فراموش نمی‌شود.

او تاکید کرد که جامعه تئاتری باید یکدیگر را قبول داشته باشند چراکه این تنها راه رشد تئاتر است.

زنجان‌پور همچنین هشدار داد که در گردآوری تاریخ بسیار ضعیف هستیم و تاریخ تئاترمان هم رو به نابودی است.

سپس آتیلا پسیانی که دوستی نزدیکی با رضا حداد داشته، در میان تشویق حاضران روی صحنه رفت و با صدایی بغض‌آلود گفت: روزی که رضا رفت، من ایران نبودم. ما همیشه درباره فوتبال با هم کُری‌های زیادی داشتیم. آخرین گفتگویمان هم درباره دربی بود. با اینکه دوستی بسیار نزدیکی داشتیم، دوست بسیار عزیزم رضا، پرسپولیسی بود. او نگران بازی بود و من به رضا اطمینان دادم که پرسپولیس برنده این دربی است و او گفت خدا از دهنت بشنود! و آخرین جمله‌ای بود که به من گفت و امروز برای کسانی که درد رفتن او را دارند، از خدا صبر می‌خواهم.

آخرین سخنران برنامه شهرام گیل‌آبادی بود که با ابراز تاسف از وضعیت دشوار تئاتر در زمانه فعلی، از کم‌توجهی دولت به این هنر ابراز تاسف و از حاضران دعوت کرد یکی از گفتگوهایی را که رضا حداد درباره تئاتر خصوصی انجام داده بود، تماشا کنند. حداد در این گفتگو هشدار داده بود که وقتی دولت حمایت خود را از تئاتر بردارد، تئاتر ما به ورطه تجاری شدن می‌افتد و پایگاه مردمی خود را از دست می‌دهد.

به گزارش دانا نیوز، این برنامه با کارگردانی محمد رحمانیان برگزار شد و در جای جای آن تصاویری از رضا حداد و آثار او به نمایش درآمد. پخش این تصاویر با گریه‌های آرام بعضی از حاضران همراه بود. در بخش پایانی برنامه، رضا تاجبخش قطعه دیگری موسیقی اجرا کرد.

رضا حداد، کارگردان تئاتر که سال ۴۸ در آباده به دنیا آمده است، نمایش‌های اول خود را در شیراز روی صحنه برده بود. او که طرفدار سفت و سخت تیم پرسپولیس بود، در سالروز تولد آتیلا پسیانی که دهم اردیبهشت امسال در خانه هنرمندان برگزار شد، با لحنی طنزآمیز گفته بود که تنها ایراد آتیلا این است که استقلالی است. این کارگردان روز ۲۹ اردیبهشت ماه و تنها چند ساعت بعد از قهرمانی تیم پرسپولیس درگذشت.   

انتهای پیام

تیم خبری مقالات فرهنگی

با احساس و زندگی، داستان‌هایی را بازگو می‌کنم که قلبتان را لرزاند.
دکمه بازگشت به بالا