چگونه با رشته انسانی پرستاری بخوانیم

بله، امکان ورود به رشته پرستاری با دیپلم انسانی وجود دارد، اما این مسیر نیازمند شرکت در کنکور سراسری گروه تجربی و تلاش مضاعف در دروس تخصصی این رشته است. بسیاری این مسیر را با اراده و برنامه ریزی پیموده اند.

داستان های زیادی از داوطلبانی شنیده می شود که در رشته انسانی تحصیل کرده اند اما رویای پیوستن به کادر درمان، به ویژه رشته پرستاری، در ذهنشان ریشه دوانده است. رشته پرستاری، با ماهیت یاری رسان و بازار کار مناسب، همواره یکی از انتخاب های پرطرفدار بوده و هست. برای بسیاری از این داوطلبان، این سوال مطرح می شود که آیا می توان با کوله باری از دانش انسانی، پا در مسیر دشوار اما شیرین تجربی گذاشت و به این آرزو رسید؟ پاسخ به این دغدغه، گویی چراغ راهی است برای قدم نهادن در این مسیر پرچالش. این راهنما نه تنها واقعیت ها را آشکار می سازد، بلکه تجربه هایی را بازگو می کند که نشان می دهد این هدف دست یافتنی است، البته با تعهد و تلاشی متفاوت و مثال زدنی.

آیا واقعا می توان با رشته انسانی پرستاری خواند؟

پرستاری، رشته ای که نقش حیاتی در سلامت جامعه ایفا می کند و دانش آموختگان آن قلب تپنده ی بیمارستان ها و مراکز درمانی هستند. معمولاً تصور می شود که این مسیر تنها برای دانش آموزان رشته علوم تجربی هموار است، چرا که دروس پایه و تخصصی آن مانند زیست شناسی و شیمی، عمیقاً با علوم تجربی پیوند خورده اند. اما در میان هزاران داوطلب کنکور، داستان هایی از علاقه مندانی دیده می شود که با دیپلم علوم انسانی، آرزوی پوشیدن روپوش سفید پرستاری را در سر می پرورانند. شاید این سوال در ذهنشان شکل بگیرد که آیا این رویا، تنها یک خیالبافی است یا واقعاً مسیری برای تحقق آن وجود دارد؟ این دغدغه، کاملاً طبیعی و قابل درک است، چرا که سیستم آموزشی به طور سنتی، هر رشته را به مسیری خاص هدایت می کند.

باید با قاطعیت گفت که بله، امکان ورود به رشته پرستاری برای دانش آموختگان رشته انسانی وجود دارد. قوانین سازمان سنجش آموزش کشور این فرصت را برای تمامی دارندگان دیپلم نظام جدید (یا پیش دانشگاهی نظام قدیم) فراهم می آورد تا بتوانند در کنکور سراسری هر یک از گروه های آزمایشی (علوم تجربی، ریاضی، انسانی، هنر، زبان) شرکت کنند. بنابراین، داوطلبی با دیپلم انسانی نیز می تواند در کنکور سراسری گروه علوم تجربی ثبت نام کند و شانس خود را برای قبولی در رشته های این گروه، از جمله پرستاری، بیازماید. مهم این است که مسیر رسیدن به پرستاری، تنها و تنها از طریق شرکت در کنکور سراسری تجربی و کسب رتبه و تراز لازم در آن میسر خواهد بود. این مسیر، خود داستانی از تلاش، پایداری و حرکت در مسیری ناهموار است که با وجود چالش ها، دست یافتنی است.

مسیر اصلی: شرکت در کنکور سراسری تجربی با دیپلم انسانی

وقتی تصمیم برای پیوستن به دنیای پرستاری با دیپلم انسانی جدی می شود، داوطلب خود را در برابر یک شاهراه قرار می دهد: کنکور سراسری تجربی. این انتخاب، شروع فصلی جدید در زندگی تحصیلی اوست که نیازمند درک دقیق مراحل و چالش های پیش رو است. باید دانست که این راه، مسیری یک شبه نیست و تعهد و برنامه ریزی محکمی را می طلبد. از همان ابتدا، داوطلب باید آماده پذیرش این واقعیت باشد که مسیر او با دانش آموزان رشته تجربی تفاوت های عمده ای دارد و نیازمند تلاش و رویکردی متفاوت است.

۲.۱. شرایط و مراحل ثبت نام در کنکور تجربی برای داوطلبان انسانی

اولین گام عملی برای داوطلبان انسانی که قصد ورود به رشته پرستاری را دارند، ثبت نام صحیح در کنکور سراسری است. این مرحله، برخلاف تصور برخی، پیچیدگی خاصی ندارد. هنگام ثبت نام در سایت سازمان سنجش، داوطلب باید گروه آزمایشی «علوم تجربی» را انتخاب کند، حتی اگر دیپلم رشته علوم انسانی را در دست داشته باشد. این امکان برای تمام رشته های نظری فراهم است و هیچ محدودیتی از این بابت وجود ندارد. هر ساله سازمان سنجش با انتشار دفترچه راهنمای ثبت نام، تمامی جزئیات را برای داوطلبان تبیین می کند و این همان منبع موثقی است که باید به آن رجوع کرد. داوطلبان باید به دقت شرایط عمومی و اختصاصی (مانند عدم وجود منع نظام وظیفه برای آقایان یا سایر الزامات خاص برخی دانشگاه ها) را بررسی کنند، اما به طور کلی، محدودیتی برای تغییر گروه آزمایشی در کنکور سراسری وجود ندارد. این خود اولین مژده برای کسانی است که فکر می کنند دیوار بلندی پیش روی آن هاست.

۲.۲. بزرگترین چالش: دروس تخصصی گروه تجربی (زیست شناسی، شیمی، فیزیک، ریاضی، زمین شناسی)

شاید بزرگترین و مهم ترین چالش پیش روی داوطلبان انسانی، رویارویی با دروس تخصصی رشته علوم تجربی باشد. این دروس شامل زیست شناسی، شیمی، فیزیک، ریاضی و زمین شناسی هستند که هر یک دنیای خاص خود را دارند و برای دانش آموزان رشته انسانی که پیش زمینه ای در آن ها ندارند، می تواند دلهره آور به نظر برسد. دانش آموزان انسانی عمدتاً با دروس مفهومی و تحلیلی رشته تجربی مانند زیست شناسی، شیمی، فیزیک و ریاضی بیگانه هستند. در طول سال های تحصیل در رشته انسانی، تمرکز آن ها بر ادبیات، علوم اجتماعی، فلسفه و منطق بوده است. این تفاوت در پایه و اساس علمی، جبران کردن عقب ماندگی در دروس تجربی را دشوار اما نه غیرممکن می سازد. زیست شناسی، با اهمیت فراوان خود در کنکور تجربی و ماهیت مفهومی و حفظی، از اهمیت ویژه ای برخوردار است و نیاز به درک عمیق ساختارها و فرآیندهای حیاتی دارد. شیمی با مسائل و مفاهیم پیچیده اش، فیزیک با محاسبات و قوانین متعدد، و ریاضی و زمین شناسی که هر کدام چالش های منحصربه فردی دارند، نیازمند شروع از پایه و درک عمیق هستند. این دروس به شیوه تفکر متفاوتی نسبت به دروس انسانی نیاز دارند؛ تفکری که بیشتر بر مبنای تحلیل، منطق و حل مسئله است.

ضرایب بالای این دروس در کنکور تجربی، به معنای تأثیر مستقیم و چشمگیر آن ها بر رتبه نهایی داوطلب است. بسیاری از داوطلبان انسانی وقتی با حجم و عمق این دروس آشنا می شوند، تازه درمی یابند که مسیری دشوار اما شدنی را انتخاب کرده اند. واقع بینی در مورد سختی راه و لزوم شروع مطالعه از مبانی و مفاهیم پایه ای، کلید موفقیت در این مرحله است. باید پذیرفت که این مسیر نیازمند مطالعه ای مضاعف نسبت به دانش آموزان تجربی است، چرا که آن ها از سال های قبل با این دروس آشنا هستند.

۲.۳. سوابق تحصیلی و تأثیر ۶۰ درصدی آن (کنکور ۱۴۰۴ به بعد)

با تغییرات جدید در کنکور سراسری و تأثیر ۶۰ درصدی سوابق تحصیلی، این موضوع برای داوطلبان تغییر رشته ای از انسانی به تجربی، حیاتی تر از همیشه شده است. سوابق تحصیلی، نقش تعیین کننده ای در رتبه نهایی داوطلب ایفا می کنند و غفلت از آن می تواند نتیجه تلاش در کنکور را تحت الشعاع قرار دهد. این قانون جدید، به نوعی مسیری برای عادلانه تر شدن رقابت است، اما برای داوطلبان انسانی چالش های خاص خود را دارد.

نحوه ایجاد سابقه تحصیلی برای دروس تخصصی تجربی: برای داوطلبان انسانی که دروس تخصصی تجربی را در دوران دبیرستان نگذرانده اند، راهکار مشخصی وجود دارد: شرکت در امتحانات نهایی دروس تخصصی تجربی. این امتحانات که توسط آموزش و پرورش برگزار می شوند، فرصتی برای «ایجاد سابقه تحصیلی» و «ترمیم معدل» برای دروس مورد نیاز است. حتی اگر فرد دیپلم انسانی خود را گرفته باشد، می تواند در این امتحانات شرکت کند و نمراتی را کسب کند که در سوابق تحصیلی او لحاظ شود. این نمرات، به همراه نمرات دروس عمومی انسانی که مشترک با تجربی هستند، در محاسبه نمره کل سابقه تحصیلی داوطلب مؤثر خواهد بود. باید به خاطر داشت که نمرات دروس زیست شناسی، شیمی، فیزیک و ریاضی که داوطلب انسانی سابقه آن ها را ندارد، تنها با شرکت در این امتحانات نهایی قابل ایجاد هستند و بدون آن ها، ۶۰ درصد تأثیر سوابق تحصیلی به ضرر داوطلب خواهد بود. بسیاری از کسانی که از رشته انسانی به تجربی تغییر مسیر داده اند، اذعان می کنند که ترمیم معدل و ایجاد سابقه تحصیلی در دروس تخصصی، به همان اندازه یا حتی بیشتر از مطالعه برای کنکور اهمیت دارد. این کار نیازمند برنامه ریزی برای شرکت در امتحانات خرداد یا شهریورماه است و نباید آن را دست کم گرفت.

۲.۴. حذف دروس عمومی از کنکور و تأثیر آن بر داوطلبان انسانی

یکی از مهم ترین تغییرات کنکور سراسری، حذف دروس عمومی از آزمون کتبی است. این تغییر که از کنکور ۱۴۰۲ به بعد اعمال شد، به این معناست که داوطلبان تنها بر روی دروس تخصصی متمرکز خواهند شد. برای داوطلبان انسانی که قصد شرکت در کنکور تجربی را دارند، این تغییر دو روی سکه دارد که باید با هوشمندی به آن نگریست:

• فرصت ها: حجم دروس عمومی که نیاز به مطالعه و تست زنی داشت، حذف شده است. این به معنای زمان بیشتر برای تمرکز روی دروس تخصصی تجربی است که برای این داوطلبان کاملاً جدید هستند. حالا می توان تمام انرژی و وقت را به مباحثی اختصاص داد که بیشترین تأثیر را در رتبه دارند. این فرصتی طلایی برای جبران عقب ماندگی هاست.
• چالش ها: از آنجایی که دروس عمومی دیگر در کنکور سهمی ندارند، وزن و اهمیت دروس تخصصی تجربی (هم در آزمون و هم در سوابق تحصیلی) به مراتب افزایش یافته است. این یعنی داوطلب انسانی باید تمرکز خود را بیش از پیش بر یادگیری عمیق و تسلط بر زیست شناسی، شیمی، فیزیک و ریاضی بگذارد؛ دروسی که پیش تر با آن ها آشنایی نداشته است. این چالش، نیازمند برنامه ریزی دقیق تر و تلاش مضاعف برای جبران این کمبودهاست. یک اشتباه کوچک در این دروس می تواند تأثیر بزرگی بر رتبه نهایی داشته باشد، بنابراین نباید هیچ سرفصلی را نادیده گرفت.

برنامه ریزی جامع و منابع مطالعاتی برای موفقیت (به طور خاص برای داوطلب انسانی)

ورود به رشته پرستاری با دیپلم انسانی، به منزله آغاز یک ماراتن علمی است. این مسیر، نیازمند برنامه ریزی دقیق و استفاده از منابع صحیح است، به ویژه که داوطلب باید از پایه، دروس کاملاً جدیدی را فرا بگیرد. بسیاری از کسانی که این مسیر را با موفقیت پشت سر گذاشته اند، بر اهمیت یک برنامه ریزی واقع بینانه و منابع مطالعاتی مناسب تأکید می کنند. داستان های موفقیت در این زمینه، همگی یک فصل مشترک دارند: برنامه ریزی هوشمندانه و پشتکار بی نظیر.

۳.۱. برنامه ریزی واقع بینانه و زمان بندی

یکی از مهم ترین درس هایی که از تجربه ی موفقین این حوزه می توان گرفت، تعیین یک زمان بندی واقع بینانه است. انتظار نمی رود که در چند ماه بتوان بر تمامی دروس تخصصی تجربی مسلط شد. پیشنهاد می شود حداقل ۱ تا ۲ سال مطالعه فشرده و هدفمند را برای خود در نظر بگیرید. این زمان به داوطلب اجازه می دهد تا مفاهیم بنیادی را از صفر بیاموزد، آن ها را درک کند و سپس به مرحله تست زنی و مرور برسد. این پروسه، مانند ساختن یک ساختمان، نیاز به پی ریزی قوی دارد.

مراحل مطالعه باید شامل موارد زیر باشد:

1. آموزش مفهومی: ابتدا مفاهیم پایه هر درس را به صورت عمقی یاد بگیرید. در این مرحله، عجله ممنوع است. می توانید از کتاب های درسی، فیلم های آموزشی با کیفیت بالا یا کلاس های تقویتی استفاده کنید. هدف، درک کامل و نه صرفاً حفظ کردن است.
2. تست زنی هدفمند: پس از یادگیری هر مبحث، شروع به تست زنی کنید تا نقاط ضعف خود را شناسایی کرده و سرعت عملتان را بالا ببرید. ابتدا تست های آموزشی را حل کنید تا مهارت های خود را تقویت کنید، سپس به سراغ تست های زمان دار و کنکوری بروید.
3. مرور منظم: مرور مداوم مباحث برای تثبیت اطلاعات در ذهن بسیار حیاتی است. از روش های مرور متنوع مانند خلاصه نویسی، رسم نمودارهای ذهنی، استفاده از فلش کارت و حل تست های جامع استفاده کنید. این مرحله، پلی است برای انتقال اطلاعات از حافظه کوتاه مدت به بلندمدت.

۳.۲. معرفی منابع مطالعاتی پیشنهادی

انتخاب منابع مناسب، نقش کلیدی در موفقیت این داوطلبان ایفا می کند. این منابع باید به گونه ای باشند که بتوانند کمبود پیش زمینه ی تحصیلی را جبران کنند و راه را برای درک عمیق تر هموار سازند:

• کتب درسی: حتماً و حتماً کتب درسی نظام جدید (پایه های دهم، یازدهم، دوازدهم) رشته تجربی را تهیه و با دقت مطالعه کنید. این کتب، منبع اصلی طراحی سؤالات کنکور هستند و فهم عمیق آن ها از هر کتاب کمک درسی مهم تر است.
• کتب کمک درسی: برای درک عمیق تر و تست زنی، می توانید از کتب کمک درسی انتشارات معتبر استفاده کنید. انتخاب کتاب مناسب برای هر درس، می تواند سرعت یادگیری شما را به شدت افزایش دهد. برخی از انتشارات محبوب برای دروس تخصصی تجربی عبارتند از:
  • زیست شناسی: خیلی سبز، گاج، نشر الگو (برای مباحث مفهومی و تست های ترکیبی). کتاب های زیست شناسی باید شامل درسنامه های کامل و تست های متنوع باشند.
  • شیمی: مبتکران، خیلی سبز (برای تسلط بر مفاهیم و حل مسائل). به دنبال کتاب هایی باشید که هم مفاهیم را خوب توضیح دهند و هم تست های محاسباتی و حفظی کافی داشته باشند.
  • فیزیک: گاج، خیلی سبز (برای یادگیری فرمول ها و کاربرد آن ها). کتابی را انتخاب کنید که درسنامه های روان و تست های طبقه بندی شده از آسان به سخت داشته باشد.
  • ریاضی: گاج، خیلی سبز (برای تقویت مهارت های حل مسئله). تمرکز بر حل مثال های متعدد و یادگیری تکنیک های حل سریع مسائل ریاضی بسیار مهم است.
• منابع تست: کتب تست جامع و تفکیکی، برای ارزیابی خود و آشنایی با سبک سؤالات کنکور ضروری هستند. پس از اتمام هر فصل یا هر درس، حل تست های مربوط به آن به تثبیت یادگیری کمک می کند.

۳.۳. روش های مطالعه مؤثر برای دروس تخصصی از صفر

اینجا جایی است که تکنیک های خاص به کمک داوطلب انسانی می آیند و می توانند راهگشا باشند. بسیاری از داوطلبانی که این مسیر را طی کرده اند، این نکات را حیاتی می دانند:

• اهمیت و روش مطالعه زیست شناسی: زیست شناسی مهم ترین درس در کنکور تجربی است و برای انسانی ها کاملاً جدید. باید آن را مفهومی و عمیق بخوانید، نه فقط حفظ کنید. از تصاویر، نمودارها و خلاصه نویسی استفاده کنید. مفاهیم را به هم ربط دهید و دائم مرور کنید. زیست شناسی را مانند یک داستان دنبال کنید و سعی کنید ارتباط بین فصل ها را پیدا کنید. استفاده از کتاب های درسی به عنوان منبع اصلی و سپس رجوع به کتاب های کمک درسی برای عمق بخشیدن به مطالب، بسیار توصیه می شود.
• تکنیک های یادگیری شیمی، فیزیک و ریاضی: این دروس عمدتاً حل مسئله ای هستند. یادگیری مفهومی فرمول ها و قوانین، سپس تمرین و تکرار فراوان کلید موفقیت است. برای هر مبحث، از آسان ترین تست ها شروع کنید و به تدریج به سراغ تست های دشوارتر بروید. برای شیمی، هم جنبه های حفظی و هم مسائل محاسباتی اهمیت دارند. برای فیزیک، تجسم مسائل و درک مفاهیم بنیادی قبل از حفظ فرمول ها ضروری است. ریاضی نیز نیازمند تمرین مداوم و حل انواع مختلف مسائل است.
• استفاده از کلاس های آموزشی (حضوری، آنلاین): برای شروع از صفر، کلاس های آموزشی (حضوری یا آنلاین) می توانند بسیار مفید باشند. یک دبیر خوب می تواند مفاهیم را به شکلی ساده و قابل فهم توضیح دهد و مسیر یادگیری را هموارتر کند. این کلاس ها می توانند نقش یک معلم خصوصی را ایفا کنند و پایه های علمی شما را در این دروس تقویت کنند، چیزی که برای داوطلب انسانی حیاتی است.
• اهمیت مشاوره تحصیلی تخصصی: یکی از حیاتی ترین عوامل موفقیت، بهره گیری از مشاوره تحصیلی است. مشاوران می توانند با توجه به شرایط و نیازهای منحصربه فرد دانش آموزان تغییر رشته ای، برنامه ریزی شخصی سازی شده ای ارائه دهند و در طول مسیر، انگیزه بخش و راهنما باشند. آن ها به خوبی با چالش هایی که یک داوطلب انسانی در مواجهه با کنکور تجربی دارد، آشنا هستند و می توانند راهکارهای مؤثری پیشنهاد کنند و از سردرگمی شما جلوگیری کنند.
• برنامه ریزی برای آزمون های آزمایشی: شرکت منظم در آزمون های آزمایشی، به داوطلب کمک می کند تا با فضای کنکور آشنا شود، مدیریت زمان را تمرین کند و نقاط قوت و ضعف خود را بشناسد. تحلیل دقیق این آزمون ها پس از برگزاری، بسیار مهم است. شرکت در جامعه آماری آزمون ها، به شما دیدی واقعی از موقعیت خود در رقابت می دهد.

پرستاری بدون کنکور با دیپلم انسانی: حقیقت یا شایعه؟

در میان انبوه اطلاعات و شایعاتی که پیرامون کنکور و رشته های دانشگاهی وجود دارد، بحث «پرستاری بدون کنکور با دیپلم انسانی» همواره مطرح بوده است. برای بسیاری از داوطلبان، این ایده جذاب به نظر می رسد، اما حقیقت چیست و تا چه اندازه می توان به آن اعتماد کرد؟ اغلب شنیده ها در این زمینه، پایه ای در واقعیت ندارند و تنها به سردرگمی داوطلبان منجر می شوند.

پاسخ صریح و قاطع این است: امکان ورود به رشته پرستاری در دانشگاه های دولتی (روزانه، شبانه)، دانشگاه آزاد اسلامی، یا پردیس های خودگردان، بدون شرکت در کنکور سراسری گروه تجربی و کسب رتبه مناسب در آن، برای داوطلبان صرفاً با دیپلم انسانی، وجود ندارد. این یک باور غلط و شایعه ای رایج است که باید به طور کامل برطرف شود. رشته پرستاری، چه در دانشگاه های دولتی و چه در دانشگاه آزاد، از رشته های پرطرفدار است و پذیرش در آن تنها از طریق رقابت در کنکور سراسری تجربی و با کسب رتبه مورد نیاز صورت می گیرد. نباید فریب تبلیغاتی که این مسیر را آسان جلوه می دهند، خورد.

توضیح حالت های بدون کنکور (و چرا شامل داوطلبان انسانی نمی شود): آنچه گاهی اوقات به عنوان «بدون کنکور» برای رشته پرستاری مطرح می شود، مربوط به شرایط خاص و استثنایی است که معمولاً به دو دسته تقسیم می شوند و هیچ کدام شامل داوطلب انسانی متقاضی پرستاری نیستند:

1. پذیرش بر اساس سوابق تحصیلی برای دارندگان دیپلم تجربی: در سال های گذشته، در برخی مناطق محروم یا برای ظرفیت های خاص، تعدادی از دانشگاه ها ممکن بود پذیرش رشته پرستاری را صرفاً بر اساس سوابق تحصیلی (و با شرط معدل بالای ۱۵ یا ۱۶) انجام دهند. اما این نوع پذیرش فقط و فقط برای داوطلبانی بود که دیپلم رسمی رشته علوم تجربی را داشتند و دروس تخصصی این رشته را گذرانده بودند و نمرات قابل قبولی در امتحانات نهایی تجربی کسب کرده بودند. این شرایط، برای دانش آموزان انسانی صدق نمی کند.
2. رشته های پیراپزشکی با شرایط خاص: گاهی برخی رشته های کاردانی پیراپزشکی کم تقاضاتر یا دوره های کاردانی خاص در مناطق محروم، ممکن است با شرایط «بدون کنکور» پذیرش داشته باشند. اما باید تأکید کرد که این رشته ها، پرستاری نیستند. به عنوان مثال، برخی رشته های کاردانی علوم آزمایشگاهی دامپزشکی، میکروبیولوژی، یا برخی رشته های مشابه (که ارتباط غیرمستقیمی با حوزه درمان دارند و ماهیت شان با پرستاری متفاوت است) ممکن است در دانشگاه آزاد یا برخی مؤسسات آموزش عالی غیرانتفاعی با سوابق تحصیلی پذیرش شوند، اما این ها نمی توانند جایگزین رشته پرستاری تلقی شوند و هیچ کدام «پرستاری» نیستند.

بنابراین، برای یک داوطلب با دیپلم انسانی که آرزوی تحصیل در پرستاری را دارد، تنها راه پیش رو، شرکت در کنکور سراسری تجربی و آمادگی کامل برای آن است. تمامی ادعاها مبنی بر پرستاری بدون کنکور با دیپلم انسانی کذب بوده و باید از آن ها پرهیز کرد و اطلاعات خود را تنها از منابع موثق و رسمی سازمان سنجش به دست آورد. رویای پرستاری، در این مسیر، نیازمند تلاش و رقابت است.

رتبه و درصد مورد نیاز برای قبولی در پرستاری با دیپلم انسانی

وقتی کسی تصمیم می گیرد از رشته انسانی به سراغ کنکور تجربی برود، یکی از اولین سوالاتش این است: چقدر باید تلاش کنم؟ یا چه رتبه و درصدهایی لازم دارم؟ پاسخ به این سوال، در واقع، معیاری برای سنجش سختی راه و برنامه ریزی دقیق تر است. این اعداد، برای بسیاری از داوطلبان، نقش یک قطب نما را ایفا می کنند تا بدانند به کدام سمت و با چه شدتی باید حرکت کنند.

کسب رتبه و درصد لازم برای قبولی در رشته پرستاری، بستگی به عوامل متعددی دارد: دانشگاه مورد نظر (دولتی روزانه، شبانه، آزاد، پردیس خودگردان)، سهمیه منطقه (منطقه ۱، ۲، ۳)، سهمیه ایثارگران و بسیج، و البته ظرفیت پذیرش و سطح رقابت در سال مورد نظر. با این حال، می توان حدود و مثال هایی را برای درک بهتر ارائه داد. آنچه اهمیت دارد، این است که داوطلب انسانی باید برای کسب درصدهایی تلاش کند که شاید برای یک دانش آموز تجربی، عادی به نظر برسد، اما برای او نیازمند تلاش مضاعف است.

برای قبولی در رشته پرستاری در دانشگاه های دولتی، معمولاً به رتبه های نسبتاً خوب در کنکور تجربی نیاز است. این رتبه ها بسته به منطقه و دانشگاه، می تواند از حدود ۱۰۰۰۰ تا ۲۰۰۰۰ در منطقه ۱، تا رتبه های حدود ۳۰۰۰۰ تا ۵۰۰۰۰ در منطقه ۳ متغیر باشد. این اعداد به معنای کسب درصدهای قابل قبولی در دروس تخصصی تجربی است. برای داوطلبان انسانی که پیش زمینه ای در این دروس ندارند، کسب درصدهای بالا در زیست شناسی، شیمی، فیزیک و ریاضی، اهمیت مضاعفی پیدا می کند. مثلاً، برای یک داوطلب انسانی، درصد ۵۰ تا ۶۰ در زیست شناسی و شیمی، و ۳۰ تا ۴۰ در فیزیک و ریاضی، می تواند شروع خوبی باشد، اما برای رقابت واقعی و رسیدن به رتبه های مطلوب، به درصدهای بالاتری نیاز پیدا می کند که مستلزم تسلط بر اکثر مباحث است.

داوطلبانی که با دیپلم انسانی در کنکور تجربی شرکت می کنند، باید درصدهای خود را به گونه ای تنظیم کنند که بتوانند ضعف نداشتن سابقه تحصیلی در دروس تخصصی (در صورت عدم ترمیم معدل) را جبران کنند. به عبارت دیگر، هرچه درصد دروس تخصصی کنکور بالاتر باشد، شانس قبولی افزایش می یابد. اینجاست که نقش معدل و نمرات امتحانات نهایی (حتی اگر دروس انسانی باشند) در کنار عملکرد در کنکور، اهمیت پیدا می کند.

برای داوطلبان انسانی، کسب درصدهای بالا در دروس تخصصی کنکور تجربی، به دلیل عدم داشتن سابقه تحصیلی قوی در این دروس، اهمیت حیاتی دارد. این کار نیازمند مطالعه ای عمیق و هدفمند از پایه است و باید به عنوان یک اولویت اصلی در نظر گرفته شود.

برای دانشگاه آزاد، معمولاً رتبه های مورد نیاز برای قبولی در رشته پرستاری کمی پایین تر از دانشگاه های دولتی است، اما همچنان نیاز به کسب رتبه ای قابل قبول (مثلاً تا حدود ۷۰-۸۰ هزار کشوری یا بیشتر در برخی واحدهای کمتر شناخته شده) وجود دارد. این به معنای آن نیست که می توان بدون تلاش زیاد در دانشگاه آزاد پرستاری خواند، بلکه رقابت در آنجا نیز جدی است و موفقیت در آنجا نیز نیازمند تلاش و برنامه ریزی است. هرچند ممکن است قبولی در دانشگاه آزاد آسان تر به نظر برسد، اما مسیر برای داوطلب انسانی همچنان نیازمند مطالعه دروس تجربی است.

در جدول زیر، تخمینی از درصدهای مورد نیاز برای قبولی در رشته پرستاری در دانشگاه های دولتی (روزانه) در کنکور تجربی ارائه شده است. این اعداد تقریبی هستند و می توانند بر اساس سال و دانشگاه مورد نظر تغییر کنند، اما یک دید کلی ارائه می دهند:

درس	حدود درصد لازم (برای رتبه های برتر)	حدود درصد لازم (برای رتبه های متوسط)
زیست شناسی	۶۰% – ۸۰%	۴۵% – ۶۰%
شیمی	۵۰% – ۷۰%	۳۵% – ۵۰%
فیزیک	۴۰% – ۶۰%	۲۰% – ۴۰%
ریاضی	۳۰% – ۵۰%	۱۵% – ۳۰%
زمین شناسی	۰% – ۱۰% (برای پرستاری کمتر مهم)	۰% – ۵%

بسیاری از داوطلبان انسانی که موفق به قبولی در رشته پرستاری شده اند، گزارش می دهند که برای این کار، وقت و انرژی زیادی را صرف یادگیری مباحث تخصصی تجربی کرده اند. این افراد، شاید در ابتدا از دیگر رقبای تجربی خود عقب تر بوده اند، اما با پشتکار فراوان، این فاصله را جبران کرده و حتی از بسیاری پیشی گرفته اند. داستان آن ها، داستان کسانی است که با وجود نداشتن پیش زمینه، با برنامه ریزی و تعهد، قله های موفقیت را فتح کرده اند. مسیر رسیدن به درصدهای بالا در دروس تخصصی، مسیری است که با صبر و استقامت پیموده می شود و نتایج آن، شیرین و ماندگار خواهند بود.

مسیرهای جایگزین و مکمل برای علاقه مندان به حوزه درمان

گاهی اوقات، داوطلبان انسانی پس از بررسی شرایط و چالش های ورود به پرستاری از طریق کنکور تجربی، به دنبال مسیرهای جایگزین یا مکمل می گردند که همچنان آن ها را به حوزه درمان نزدیک نگه دارد. مهم است که تفاوت این مسیرها با رشته پرستاری دانشگاهی به وضوح روشن شود تا ابهامی باقی نماند. این مسیرها می توانند دریچه هایی به سوی دنیای سلامت باشند، اما لازم است تفاوت های آن ها را به خوبی درک کرد.

۶.۱. کاردانی فوریت های پزشکی، اتاق عمل، هوشبری

برخی از رشته های کاردانی در حوزه های پیراپزشکی مانند فوریت های پزشکی، اتاق عمل و هوشبری نیز از طریق کنکور سراسری گروه تجربی پذیرش دارند. این رشته ها، به دلیل دوره تحصیلی کوتاه تر (معمولاً دو سال) و وظایف مشخص تر، گاهی برای داوطلبان انسانی جذابیت پیدا می کنند. در گذشته، بعضی از این رشته ها ممکن بود در برخی دانشگاه ها یا مراکز بر اساس سوابق تحصیلی (بدون کنکور) و با دیپلم های غیرتجربی نیز پذیرش داشته باشند، اما این موارد بسیار محدود و متغیر بوده اند و اکنون کمتر دیده می شوند. با تغییرات جدید کنکور، پذیرش در این رشته ها نیز عمدتاً از طریق کنکور سراسری تجربی صورت می گیرد.

بنابراین، اگرچه این رشته ها ممکن است نسبت به پرستاری رتبه های پایین تری را بپذیرند، اما همچنان برای ورود به آن ها از طریق دیپلم انسانی، نیاز به شرکت در کنکور تجربی و مطالعه دروس آن است. کاردانی فوریت های پزشکی، به دلیل ماهیت عملیاتی و نیاز جامعه به امدادگران فوری، برای بسیاری جذاب است. اما باید توجه داشت که این رشته ها، اگرچه در حوزه درمان هستند، اما از نظر شرح وظایف و عمق دانش با پرستاری چهار ساله دانشگاهی تفاوت های اساسی دارند و نمی توان آن ها را جایگزین کاملی برای پرستاری دانست. پرستاران، نقش جامع تری در مراقبت از بیماران ایفا می کنند.

۶.۲. دوره های بهیاری و کمک پرستاری

دو مسیر دیگر که گاهی با پرستاری دانشگاهی اشتباه گرفته می شوند، دوره های بهیاری و کمک پرستاری (یا کمک بهیاری) هستند. این دوره ها ماهیتی کاملاً متفاوت با تحصیلات دانشگاهی پرستاری دارند و نمی توانند جایگزینی برای مدرک کارشناسی پرستاری باشند:

• دوره های بهیاری: این دوره ها معمولاً در هنرستان ها یا مراکز آموزش فنی و حرفه ای برگزار می شوند و منجر به اخذ مدرک دیپلم بهیاری می شوند. بهیاران، دستیاران پرستاران محسوب می شوند و وظایف مشخص و محدودتری در بیمارستان دارند. این وظایف شامل کمک به بیماران در انجام فعالیت های روزمره، اندازه گیری علائم حیاتی ساده و کمک در بهداشت فردی است. ورود به این دوره ها عمدتاً در سطح دبیرستان و با شرایط خاص صورت می گیرد و مدرک آن، معادل مدرک کارشناسی پرستاری نیست و فرد را به عنوان یک پرستار حرفه ای معرفی نمی کند.
• دوره های کمک پرستاری (کمک بهیاری): این دوره ها معمولاً کوتاه مدت (چند ماهه) و در مراکز جهاد دانشگاهی یا برخی مؤسسات خصوصی برگزار می شوند. هدف آن ها آموزش مهارت های اولیه مراقبت از بیمار و کمک به کادر درمان است. مدرک این دوره ها، یک مدرک مهارتی است و نه یک مدرک دانشگاهی. فردی که دوره کمک پرستاری را گذرانده، نمی تواند عنوان پرستار را به کار ببرد و وظایف یک پرستار فارغ التحصیل از دانشگاه را انجام دهد. این دوره ها می توانند پله ای برای آشنایی با محیط کار درمانی باشند و برای کسانی که می خواهند بدون ورود به دانشگاه با این حوزه آشنا شوند، مناسب اند، اما جایگزین تحصیلات عالی در رشته پرستاری نیستند و مسیر متفاوتی را در پی دارند.

بنابراین، اگرچه این مسیرها می توانند به علاقه مندان به حوزه درمان فرصت ورود به این فضا را بدهند و تجربه های ارزشمندی را فراهم آورند، اما باید به وضوح دانست که هیچ کدام آن ها جایگزینی برای رشته پرستاری دانشگاهی محسوب نمی شوند و برای تبدیل شدن به یک پرستار تحصیل کرده و دارای مدرک کارشناسی پرستاری، همچنان باید مسیر کنکور تجربی را پیمود و مراحل دانشگاهی را با موفقیت پشت سر گذاشت. این شفاف سازی، برای تصمیم گیری آگاهانه بسیار مهم است.

سوالات متداول

آیا معدل دیپلم انسانی من در کنکور تجربی برای قبولی پرستاری تاثیر دارد؟

بله، نمرات دروس عمومی که در دیپلم انسانی کسب کرده اید (مانند ادبیات فارسی، دین و زندگی و زبان فارسی که تا سال ۱۴۰۳ در کنکور تجربی نیز مشترک بودند) در سوابق تحصیلی شما برای کنکور تجربی مؤثر خواهند بود. اما برای دروس تخصصی تجربی (زیست شناسی، شیمی، فیزیک، ریاضی، زمین شناسی) که در رشته انسانی تدریس نمی شوند، باید با شرکت در امتحانات نهایی ترمیم معدل یا ایجاد سابقه تحصیلی، نمره کسب کنید تا این نمرات در ۶۰ درصد تأثیر سوابق تحصیلی شما لحاظ شوند. اگر این دروس را امتحان ندهید، بخش مربوط به آن ها در سوابق تحصیلی شما صفر لحاظ خواهد شد که می تواند به رتبه شما آسیب بزند و شانس قبولی تان را کاهش دهد.

چقدر طول می کشد تا یک دانش آموز انسانی برای کنکور تجربی و پرستاری آماده شود؟

این زمان به توانایی ها، میزان مطالعه روزانه و پیش زمینه ی تحصیلی فرد بستگی دارد. اما به طور واقع بینانه، برای تسلط کامل بر دروس تخصصی تجربی از صفر، معمولاً به حداقل ۱ تا ۲ سال مطالعه فشرده و هدفمند نیاز است. این زمان شامل یادگیری مفهومی، تست زنی، مرور مداوم و شرکت در آزمون های آزمایشی می شود. برخی از داوطلبان با استعداد و پشتکار بالا ممکن است در زمان کوتاه تری نیز به موفقیت برسند، اما این یک قاعده کلی نیست.

آیا می توانم در کلاس دهم یا یازدهم رشته ام را به تجربی تغییر دهم تا راحت تر پرستاری بخوانم؟

بله، اگر در پایه دهم یا یازدهم هستید و به رشته تجربی علاقه دارید، می توانید با رعایت شرایط و ضوابط آموزش و پرورش (مانند کسب نمرات لازم در دروس مرتبط و گذراندن آزمون تغییر رشته در پایان پایه دهم یا یازدهم)، رشته خود را به تجربی تغییر دهید. این کار به شما کمک می کند تا دروس تخصصی تجربی را در طول سال های دبیرستان بیاموزید و سوابق تحصیلی لازم را به طور طبیعی کسب کنید که این مسیر را برای قبولی در کنکور تجربی بسیار هموارتر و منطقی تر می کند. این بهترین راه برای کاهش چالش ها در آینده است.

بهترین منابع برای شروع مطالعه زیست شناسی از پایه کدامند؟

برای شروع مطالعه زیست شناسی از پایه، بهترین و اصلی ترین منابع ابتدا کتاب های درسی زیست شناسی دهم، یازدهم و دوازدهم نظام جدید هستند. پس از درک کامل مفاهیم کتاب درسی، می توانید از کتاب های کمک درسی مفهومی و تست محور انتشاراتی مانند خیلی سبز، گاج، یا نشر الگو استفاده کنید که درسنامه های جامع و تست های متنوعی دارند. تمرکز بر فهم تصاویر و نمودارهای کتاب درسی و حل تست های مفهومی بسیار مهم است.

آیا برای رشته پرستاری بدون کنکور دانشگاه آزاد، دیپلم انسانی کفایت می کند؟

خیر، امکان ورود به رشته پرستاری در دانشگاه آزاد بدون کنکور برای داوطلبان با دیپلم انسانی وجود ندارد. پذیرش در رشته پرستاری دانشگاه آزاد نیز تنها از طریق شرکت در کنکور سراسری تجربی و کسب رتبه مناسب امکان پذیر است. در صورت وجود پذیرش بر اساس سوابق تحصیلی برای پرستاری (که بسیار نادر و محدود است)، این پذیرش نیز تنها برای دارندگان دیپلم علوم تجربی با معدل بالا و سوابق تحصیلی کامل در دروس تخصصی تجربی صورت می گیرد. باید این باور غلط را کاملاً کنار گذاشت.

آیا شرکت در آزمون های آزمایشی برای انسانی ها که کنکور تجربی می دهند، لازم است؟

بسیار لازم و حیاتی است! شرکت منظم در آزمون های آزمایشی به داوطلبان انسانی کمک می کند تا با جو کنکور تجربی آشنا شوند، تکنیک های مدیریت زمان را تمرین کنند، نقاط ضعف و قوت خود را شناسایی کرده و میزان پیشرفتشان را بسنجند. تحلیل این آزمون ها پس از برگزاری، به مراتب مهم تر از خود آزمون است و به برنامه ریزی دقیق تر برای مراحل بعدی کمک می کند. این آزمون ها شبیه سازی واقعی کنکور هستند و تجربه ارزشمندی را در اختیار شما قرار می دهند.

مسیر ورود به رشته پرستاری برای دانش آموزان رشته انسانی، بی تردید مسیری پرچالش است که نیازمند اراده ای پولادین و پشتکاری بی وقفه است. همان طور که تجربه بسیاری از داوطلبان نشان داده، این هدف اگرچه دشوار است، اما دست یافتنی نیست. کلید موفقیت در این راه، درک واقع بینانه از الزامات، برنامه ریزی دقیق و هوشمندانه، و استفاده از منابع و مشاوران متخصص است. این سفر، داستانی از تلاش برای رسیدن به یک آرزوی دیرینه است.

باید به یاد داشت که هر گام، هر ساعت مطالعه ی دروس تجربی و هر تست حل شده، شما را به آرزوی پوشیدن روپوش سفید پرستاری نزدیک تر می کند. این سفر شاید با شروعی متفاوت آغاز شود، اما با عزم و تلاش مستمر، می تواند به مقصدی درخشان ختم شود. بسیاری از کسانی که این راه را پیموده اند، از مسیری که طی کرده اند رضایت دارند، چرا که این مسیر، تنها به یک شغل ختم نشده، بلکه به رشد فردی و تقویت اراده آن ها نیز انجامیده است. پس، اگر در رشته انسانی هستید و رویای پرستاری در سر دارید، بدانید که این رویا می تواند به واقعیت بپیوندد؛ کافی است با آگاهی کامل و روحیه ای خستگی ناپذیر، قدم در این راه بگذارید و داستان موفقیت خود را رقم بزنید.

موفقیت در این مسیر، نه تنها به شما اجازه می دهد تا به شغل مورد علاقه تان برسید، بلکه درس بزرگی در زندگی درباره قدرت اراده و غلبه بر چالش ها به شما خواهد آموخت. امید است این راهنما، چراغ راهی برای قدم های استوار شما در این مسیر باشد و شما را در رسیدن به آرزوهایتان یاری کند.