احتمال مرگ «امید» در سالی که گذشت

یکی از رفتار‌های خارق‌العاده پرندگان انجام سفر‌های منظم به نقاط مختلف است که امروزه آن را با نام کوچ می‌شناسند.

کوچ را که هنوز به عنوان یکی از اسرار دنیای پرندگان شناخته می‌شود، می‌توان، سفر‌های منظمی که پرنده به وسیله آن محیط زندگی خود را تغییر می‌دهد، تعریف کرد.

هر چند که تاکنون عامل اصلی مهاجرت شناخته نشده است، ولی تغییراتی که در طول شب و روز، درجه حرارت و مقدار مواد غذایی ایجاد می‌شود را می‌توان به عنوان یکی از عوامل مهم تلقی کرد.

در تعریفی دیگر آمده است: مهاجرت پرندگان یا کوچ پرندگان به سفر‌های منظم فصلی می‌گویند که بسیاری از گونه‌های پرندگان انجام می‌دهند. سفر پرندگان ممکن است در پاسخ به تغییرات آب و هوا، دسترسی به مواد غذایی، یا زیستگاه باشد.

امید یکی از پرندگان مهاجر است که تنها بازمانده از جمعیت غربی درنای سیبری محسوب می‌شود و از لحاظ وفاداری و حفظ مسیر مهاجرتش به ایران به قهرمانی تبدیل شده که به تنهایی کریدور غربی مهاجرت که به ایران ختم می‌شود را حفظ کرده است.

امید تک درنای سیبری طی ۱۵ سال قبل هرساله به ایران می‌آمد. البته اوایل با «آرزو» همسرش برای زمستان‌گذرانی به تالاب فریدون‌کنار در مازندران مهاجرت می‌کرد. پس از شکار یا تلف‌شدن پرنده ماده که هنوز دلیل اصلی از دست‌رفتن او به‌صورت واضح مشخص نیست، امید هرساله به تنهایی مسیر چند ۱۰۰ کیلومتری را بال می‌زد و به شمال کشور می‌آمد.

اما امسال از او خبری نیست و نیامدنش به میزان نگرانی دوست‌داران محیط زیست و حیات وحش افزوده است.

همه ساله در زمستان حدود ۱۵۰ گونه پرنده زمستان گذران با جمعیتی بیش از یک میلیون و ۵۰۰ هزار بال به تالاب و آب‌بندان‌های مازندران از جمله تالاب بین‌المللی میانکاله می‌آیند.

«امید» تک درنای سیبری هم از جمله این پرندگان است که ۱۲۰ روز به طور متوسط مهمان ایران است و تغذیه آن از بقایای کشاورزی و به عبارتی از باقی مانده شالی‌ها است.

غلامرضا ابدالی مدیرکل دفتر حفاظت و مدیریت حیات وحش سازمان محیط زیست درباره آخرین پیگیری‌ها از وضعیت امید اظهارداشت: برخی گمانه زنی‌ها حاکی از این قضیه است که به دلیل سرد نشدن هوا به اندازه کافی جهت حضور امید در ایران این گونه در منطقه جنوبی‌تر حضور دارد و منتظر بوده وضعیت هوا خنک و سردتر شود.

وی افزود: البته موردی هم داشته‌ایم که طی این سال‌ها یک بار امید اصلاً به ایران نیامد و شاید امسال هم مانند همان سال باشد.

ابدالی در مورد اینکه برخی گمانه زنی‌ها نیز حکایت از تلف شدن این گونه دارد، گفت: با قطعیت نمی‌توان در این زمینه اظهارنظر داشت، این موضوع را نه تأیید و نه رد می‌کنیم باید منتظر بمانیم و زمان پاسخ این موضوع را خواهد داد ان‌شاءالله که به دلیل سرد نشدن هوا به فریدونکنار نیامده باشد.

پاییز ۱۴۰۰ چهاردهمین سفر «امید» به مازندران آغاز شد و هفتم آبان در تالاب فریدون‌کنار فرود آمد. امید در سال ۱۳۹۹ هم در ۱۴ آبان به مازندران آمد، اما در سال ۹۸ در ۲۹ مهرماه و زودتر از موعد به فریدون‌کنار آمد.

اما امسال هنوز خبری از مهاجرت امید به ایران نیست و دوست داران حیات وحش و محیط زیست همچنان چشم به راه حضور این پرنده در کشور هستند.