۱۲ شروط ضمن عقد

شروط ضمن عقد به مجموعه توافقاتی اشاره دارد که زوجین پیش از جاری شدن عقد نکاح، بر سر آن به تفاهم می رسند و در سند ازدواج درج می کنند تا حقوق و تعهدات هر دو طرف را در طول زندگی مشترک و حتی پس از آن مشخص سازد. این شرایط، که دوازده مورد از آن ها به صورت چاپی در اغلب عقدنامه ها وجود دارد و امکان افزودن شروط دیگری نیز فراهم است، ابزاری قدرتمند برای ایجاد تعادل، پیشگیری از اختلافات احتمالی و تضمین آرامش خاطر برای آغاز یک زندگی مشترک است.

ازدواج، پیوندی مقدس و در عین حال یک قرارداد حقوقی است که با رضایت و توافق دو نفر شکل می گیرد. این قرارداد، مانند هر پیمان دیگری، می تواند با شروطی همراه باشد که مسیر آینده زندگی مشترک را روشن تر و مطمئن تر سازد. در فرهنگ و قانون ما، این شروط نه تنها بیانگر اراده آزاد طرفین است، بلکه می تواند به عنوان پشتوانه ای محکم برای حفظ حقوق هر یک از زوجین، به ویژه زنان، عمل کند. درک کامل این شروط، برای هر زوجی که در آستانه ورود به این مرحله مهم از زندگی قرار دارد، از اهمیت بالایی برخوردار است. این شناخت عمیق کمک می کند تا با دیدی باز و آگاهانه، آینده ای مشترک را رقم بزنند و از پشیمانی های احتمالی جلوگیری شود. در این مسیر، آگاهی از «۱۲ شروط ضمن عقد» و سایر شروط اختیاری، همچون چراغ راهی است که مسیر را روشن می سازد.

شروط ضمن عقد چیست؟ مبانی حقوقی و انواع آن

وقتی از شروط ضمن عقد سخن به میان می آید، در واقع به توافقاتی اشاره می شود که زن و شوهر، قبل از امضای سند ازدواج، به آن رضایت می دهند و این توافقات به صورت رسمی در عقدنامه درج می گردد. این شروط، بخش جدایی ناپذیری از سند ازدواج محسوب می شوند و از اعتبار حقوقی بالایی برخوردارند. فلسفه وجودی این شروط، فراهم آوردن فضایی برای تعادل بخشیدن به حقوق و تکالیف زن و مرد و همچنین پیش بینی راهکارهایی برای مواجهه با چالش های احتمالی زندگی مشترک است.

تعریف حقوقی شرط ضمن عقد

مبنای حقوقی شروط ضمن عقد را می توان در ماده ۱۱۱۹ قانون مدنی یافت. این ماده به صراحت بیان می دارد: طرفین عقد ازدواج می توانند هر شرطی که مخالف مقتضای عقد نباشد، در ضمن عقد بکنند. این جمله کوتاه، دریچه ای به روی دنیایی از امکانات حقوقی باز می کند که زوجین می توانند برای حفظ منافع و تضمین آینده خود از آن بهره برند. مقتضای عقد به ماهیت اصلی عقد ازدواج اشاره دارد، یعنی تشکیل خانواده و ادامه نسل. بنابراین، هر شرطی که این ماهیت را زیر سوال ببرد یا خلاف قوانین آمره باشد، باطل خواهد بود. اما به غیر از این محدودیت، دست زوجین برای توافق بر سر شروط دیگر باز است.

انواع شروط از دیدگاه قانون مدنی

قانون مدنی، شروط ضمن عقد را به دسته های مختلفی تقسیم می کند که هر کدام آثار حقوقی خاص خود را دارند. شناخت این دسته بندی ها، در درک اعتبار و نفوذ حقوقی شروط کمک کننده است.

شروط صحیح

شروط صحیح، آن هایی هستند که با قوانین و مقتضای عقد منافاتی ندارند و در صورت درج در عقدنامه، معتبر و قابل اجرا هستند.

• شروط صفت: به ویژگی یا صفتی در یکی از طرفین یا موضوع عقد اشاره دارد. برای مثال، اگر در عقدنامه قید شود که مرد دارای مدرک تحصیلی خاصی است، این یک شرط صفت است. اگر بعداً خلاف آن ثابت شود، زن می تواند از حق فسخ نکاح یا سایر حقوق خود استفاده کند.
• شروط فعل: به انجام یا عدم انجام کاری توسط یکی از طرفین اشاره دارد. مثلاً شرط کند که مرد حق ممانعت از اشتغال زن را ندارد، یا زن شرط کند که مرد حق ازدواج مجدد را ندارد. عدم رعایت این شروط، حق فسخ یا حق طلاق را برای متعهدله ایجاد می کند.
• شروط نتیجه: به تحقق یک نتیجه حقوقی بدون نیاز به فعل دیگری اشاره دارد. مثلاً شرط شود که در صورت طلاق، حضانت فرزندان با مادر باشد. این شروط به محض تحقق شرط معلق علیه، محقق می شوند.

شروط باطل

شروط باطل، آن هایی هستند که از نظر قانونی فاقد اعتبارند، اما عقد را باطل نمی کنند.

• شروط غیرمقدور: شرطی که انجام آن به طور طبیعی یا قانونی امکان پذیر نباشد. مثلاً اگر مرد شرط کند که زن باید پرواز کند و به مریخ برود.
• شروط بی فایده: شرطی که هیچ منفعت عقلانی یا مشروعی برای هیچ یک از طرفین نداشته باشد. مثلاً شرط کند که زن هر روز یک دانه برنج را بشمارد.
• شروط نامشروع: شرطی که مخالف قانون یا شرع باشد. مثلاً شرط شود که زن حق ارث بردن از همسرش را ندارد، یا حق نفقه ندارد.

شروط باطل و مبطل عقد

این دسته از شروط، نه تنها خودشان باطل هستند، بلکه اساس عقد را نیز از بین می برند و باعث ابطال کل عقد ازدواج می شوند.

• شروط خلاف مقتضای عقد: شرطی که با هدف اصلی عقد ازدواج (تشکیل خانواده، تعهد به زندگی مشترک) در تضاد باشد. مثلاً شرط شود که زوجین حق معاشرت یا رابطه زناشویی ندارند. چنین شروطی، بنیان ازدواج را متزلزل کرده و منجر به ابطال عقد می شود.

هدف از درج شروط در عقدنامه

هدف از درج شروط در عقدنامه بسیار روشن است: ایجاد تعادل در رابطه، پیشگیری از بروز اختلافات در آینده و تضمین حقوقی که ممکن است به دلیل برخی قوانین عمومی، به طور پیش فرض به نفع یکی از طرفین نباشد. این شروط به زوجین این قدرت را می دهد تا متناسب با انتظارات و نیازهای خود، چهارچوب زندگی مشترکشان را تنظیم کنند و با اطمینان خاطر بیشتری گام در این مسیر بگذارند. این روند، خود به استحکام بنیان خانواده و کاهش پرونده های حقوقی کمک شایانی می کند.

بررسی دقیق ۱۲ شرط چاپی ضمن عقد

در هر سند ازدواجی که در دفاتر رسمی به ثبت می رسد، دوازده شرط به صورت از پیش تعیین شده وجود دارد که به زوجین این امکان را می دهد تا با امضای خود، آن ها را به عنوان بخشی از قرارداد ازدواج بپذیرند. این شروط، عمدتاً به منظور حمایت از حقوق زن در شرایط خاص زندگی مشترک تدوین شده اند و در صورت تحقق، به زن حق مراجعه به دادگاه و درخواست طلاق را می دهند. آگاهی از جزئیات هر یک از این شرایط، برای زوجین، به ویژه زنان، ضروری است.

۱. شرط عدم پرداخت نفقه به مدت ۶ ماه

تصور کنید زندگی مشترکی آغاز شده و مرد که وظیفه شرعی و قانونی پرداخت نفقه را بر عهده دارد، برای مدت شش ماه متوالی، از پرداخت آن سرباز می زند یا به هر دلیلی قادر به پرداخت آن نیست. در چنین حالتی، این شرط به زن اجازه می دهد تا با اثبات عدم دریافت نفقه، از دادگاه درخواست طلاق کند. مهم این است که زن بتواند با مدارک و شواهد کافی (مانند شهادت شهود، پیامک ها، یا گزارش کلانتری)، عدم پرداخت نفقه را در طول این مدت ثابت کند و تشخیص نهایی با دادگاه است. این شرط، تضمینی برای حداقل معیشت زن در زندگی مشترک است.

۲. شرط سوء رفتار و معاشرت زوج به صورتی که ادامه زندگی را برای زوجه غیرممکن سازد

گاهی اوقات، زندگی مشترک به دلیل رفتارهای نامناسب و سوء معاشرت مرد، به محیطی غیرقابل تحمل برای زن تبدیل می شود. این رفتارها می تواند شامل ضرب و شتم مکرر، توهین و تحقیر مداوم، اعتیاد مضر به مواد مخدر یا مشروبات الکلی، قماربازی، معاشرت با افراد ناباب یا هرگونه رفتاری باشد که حیثیت زن یا مصالح خانوادگی را به خطر اندازد و ادامه زندگی را در قالب عسر و حرج قرار دهد. در چنین شرایطی، اگر زن بتواند با ارائه مدارک (مانند گواهی پزشکی قانونی، گزارش نیروی انتظامی، شهادت شهود) اثبات کند که ادامه زندگی مشترک برای او با مشقت همراه است، می تواند از این شرط برای درخواست طلاق استفاده کند. این شرط به زن کمک می کند تا از شرایط آسیب زا رهایی یابد.

۳. شرط ابتلا به امراض صعب العلاج زوج به طوری که نتوان زندگی مشترک را ادامه داد

بیماری، بخشی جدایی ناپذیر از زندگی است، اما گاهی اوقات، ابتلا به یک بیماری صعب العلاج در مرد، به گونه ای پیش می رود که نه تنها وظایف زناشویی را مختل می کند، بلکه ادامه زندگی مشترک را برای زن غیرممکن می سازد. در این شرط، مفهوم بیماری صعب العلاج و ناتوانی در ایفای وظایف همسری، محوریت دارد. اگر مرد به چنین بیماری ای مبتلا شود و پزشکی قانونی یا پزشک متخصص آن را تأیید کند، زن این حق را دارد که با استناد به این شرط، درخواست طلاق بدهد.

۴. جنون زوج در صورتی که نتوان نکاح را فسخ کرد

جنون (دیوانگی) یکی از شرایطی است که می تواند منجر به از هم پاشیدن زندگی شود. اگر جنون مرد قبل از عقد وجود داشته و زن از آن بی خبر بوده باشد، زن حق فسخ نکاح را دارد. اما اگر جنون پس از عقد حادث شود و در حدی باشد که امکان ادامه زندگی وجود نداشته باشد و شرایط فسخ نیز فراهم نباشد، این شرط به زن حق می دهد که درخواست طلاق کند. تشخیص نوع جنون و زمان حدوث آن توسط متخصصین پزشکی قانونی از اهمیت ویژه ای برخوردار است.

۵. اشتغال زوج به شغلی که حیثیت زن و مصالح خانوادگی او را به خطر اندازد

شغل و منزلت اجتماعی مرد، می تواند بر حیثیت و آرامش روانی خانواده تأثیرگذار باشد. اگر مرد به شغلی مشغول شود که از نظر عرف جامعه، نامناسب، غیرقانونی یا خلاف شئون اخلاقی باشد و به حیثیت زن یا مصالح کلی خانواده لطمه بزند، این شرط به زن حق می دهد که از دادگاه درخواست طلاق کند. تشخیص میزان تهدید حیثیت و مصلحت خانوادگی، در صلاحیت دادگاه است که با توجه به عرف جامعه و شرایط خاص پرونده تصمیم گیری می کند.

۶. محکومیت قطعی شوهر به ۵ سال حبس یا بیشتر از آن، یا پرداخت جزای نقدی که منجر به ۵ سال حبس شود

وقتی مردی به دلیل ارتکاب جرمی، به محکومیت قطعی حبس به مدت پنج سال یا بیشتر محکوم شود (یا جزای نقدی که منجر به حبس به این میزان شود)، زندگی مشترک به دلیل عدم حضور او دچار اختلال جدی می شود. در چنین حالتی، این شرط به زن این امکان را می دهد که با ارائه حکم قطعی دادگاه، تقاضای طلاق کند. این شرط به زن اجازه می دهد تا از بلاتکلیفی و شرایط دشوار ناشی از غیبت طولانی همسر رهایی یابد.

۷. اعتیاد شدید شوهر به گونه ای که ادامه زندگی با او خطرناک باشد

اعتیاد، چه به مواد مخدر، مشروبات الکلی، قمار یا سایر مواد روان گردان، می تواند بنیان خانواده را ویران کند. اگر اعتیاد مرد به حدی شدید باشد که ادامه زندگی مشترک را برای زن و فرزندان خطرناک و غیرقابل تحمل سازد، زن می تواند با استناد به این شرط، درخواست طلاق کند. اثبات اعتیاد شدید و خطرناک بودن آن (مثلاً با گزارش کمپ های ترک اعتیاد، شهادت شهود یا گزارش پلیس) در دادگاه حائز اهمیت است.

۸. مفقود الاثر شدن شوهر به مدت ۶ ماه پس از مراجعه زوجه به دادگاه و عدم پیدا شدن وی

مفقودالاثر شدن همسر، یکی از دشوارترین و مبهم ترین موقعیت هایی است که یک زن می تواند تجربه کند. اگر مردی برای مدت طولانی مفقود شود و پس از مراجعه زن به دادگاه و پیگیری های قانونی، به مدت شش ماه همچنان اثری از او یافت نشود، زن می تواند از این شرط برای درخواست طلاق استفاده کند. این شرط، زن را از وضعیت بلاتکلیفی خارج ساخته و به او اجازه می دهد زندگی جدیدی را آغاز کند.

۹. ازدواج مجدد شوهر بدون اجازه همسر اول یا عدم رعایت عدالت بین همسران

قانون اسلام و قوانین مدنی ایران، تعدد زوجات را تحت شرایط خاصی مجاز می داند، اما در عقدنامه، شرط شده است که اگر مرد بدون اجازه همسر اول خود اقدام به ازدواج مجدد کند، یا در صورت تعدد زوجات، نتواند عدالت را بین همسران رعایت کند، زن اول حق طلاق خواهد داشت. این شرط، حقوق زن را در برابر ازدواج مجدد شوهر بدون رضایت او یا عدم رعایت وظایف قانونی و شرعی از سوی مرد، تضمین می کند.

۱۰. ترک زندگی مشترک بدون دلیل موجه توسط زوج به مدت ۶ ماه متوالی یا ۹ ماه متناوب در یک سال

ترک زندگی مشترک و عدم حضور مرد در منزل، بدون دلیل موجه و برای مدت های ذکر شده (شش ماه متوالی یا نه ماه متناوب در یک سال)، می تواند به زندگی مشترک آسیب جدی برساند و زن را در شرایطی دشوار قرار دهد. در چنین موقعیتی، این شرط به زن حق می دهد که با اثبات ترک منزل و غیرموجه بودن دلیل آن، از دادگاه درخواست طلاق کند. این شرط، پشتوانه ای برای ادامه زندگی مشترک و حضور مسئولانه مرد در کنار خانواده است.

۱۱. عقیم بودن زوج و عدم بچه دار شدن پس از ۵ سال زندگی مشترک

فرزندآوری، برای بسیاری از زوجین، یکی از مهم ترین اهداف ازدواج است. اگر پس از گذشت پنج سال از زندگی مشترک، مرد به دلیل عقیم بودن، قادر به فرزندآوری نباشد و این موضوع با گواهی پزشکی متخصص تأیید شود، این شرط به زن اجازه می دهد که درخواست طلاق کند. این شرط، به زن حق می دهد تا در صورت عدم تحقق یکی از آرزوهای مهم زندگی مشترک، راه حل حقوقی مناسبی برای آینده خود بیابد.

شروط ضمن عقد، ابزاری قدرتمند برای ایجاد تعادل در زندگی مشترک و تضمین حقوق زوجین، به ویژه زنان، در مواجهه با چالش های پیش بینی نشده است. آگاهی کامل از آن ها، کلید یک انتخاب آگاهانه و آینده ای مطمئن تر است.

۱۲. در صورتی که زوج به دلیل ارتکاب جرمی به محکومیت قطعی محکوم شود (که منجر به خدشه دار شدن حیثیت خانوادگی شود)

نه هر جرمی، بلکه ارتکاب جرائمی که به صورت قطعی منجر به محکومیت مرد شده و به طور جدی به حیثیت و آبروی خانواده لطمه وارد کند، می تواند مبنای استفاده از این شرط برای درخواست طلاق باشد. مثلاً محکومیت به جرائم اخلاقی یا جرائمی که با شئون اجتماعی خانواده در تضاد است. تشخیص میزان و تأثیر خدشه به حیثیت خانوادگی، بر عهده دادگاه است که با توجه به شرایط پرونده و عرف جامعه، تصمیم گیری خواهد کرد.

شروط پرکاربرد و مهم دیگر که می توان در عقدنامه درج کرد (غیر از ۱۲ گانه چاپی)

فراتر از دوازده شرط چاپی که در هر عقدنامه ای به چشم می خورد، زوجین این امکان را دارند که شروط دیگری را نیز بر اساس نیازها، خواسته ها و توافقات خود در سند ازدواج درج کنند. این شروط اختیاری، گاهی حتی از شروط چاپی نیز برای برخی زوجین اهمیت بیشتری پیدا می کنند، چرا که به آن ها اجازه می دهند تا زندگی مشترک خود را با جزئیات بیشتری مطابق با آرمان هایشان طراحی کنند.

شرط وکالت در طلاق (حق طلاق زوجه)

وکالت در طلاق، که به اشتباه در میان عموم به حق طلاق زن معروف شده، یکی از مهم ترین و پرکاربردترین شروط اختیاری است. این شرط به زن این قدرت را می دهد که بدون نیاز به رضایت یا حضور مرد، در شرایط مشخص یا به صورت مطلق، بتواند از خود طلاق بگیرد.

چرا وکالت در طلاق مهم است؟
در قوانین ایران، حق طلاق اصولاً با مرد است. اعطای وکالت در طلاق به زن، این توازن را به نفع زن تغییر می دهد و به او ابزاری برای رهایی از زندگی مشترک در شرایط خاص می دهد. این وکالت می تواند مطلق باشد (زن در هر زمان و با هر شرایطی حق طلاق دارد) یا مقید (حق طلاق در صورت تحقق شرایط خاصی مانند عدم پرداخت نفقه، سوء رفتار و…).

نحوه تنظیم: صرف امضا در عقدنامه برای وکالت مطلق در طلاق کافی نیست. توصیه اکید این است که این شرط به صورت یک وکالت نامه رسمی و بلاعزل در دفتر اسناد رسمی تنظیم شود تا اعتبار حقوقی کامل داشته باشد و در آینده محل اختلاف قرار نگیرد. وکیل در طلاق معمولاً به زن اجازه می دهد تا با مراجعه به دادگاه، مراحل طلاق را از سوی زوج نیز طی کند.

شرط تنصیف اموال (تقسیم دارایی های مشترک)

شرط تنصیف اموال، که به معنای تقسیم تا نصف دارایی هایی است که مرد در طول زندگی مشترک با تلاش خود کسب کرده است، یکی دیگر از شروط مهم و مورد توجه است. این شرط تضمینی مالی برای زن در صورت طلاق به درخواست مرد است.

مفهوم تنصیف: بر اساس این شرط، اگر مرد درخواست طلاق کند و این طلاق به دلیل تخلف زن از وظایف زناشویی یا سوء رفتار او نباشد، مرد موظف است تا نصف دارایی هایی را که در طول زندگی مشترک به دست آورده، به زن منتقل کند.

تفاوت با مهریه: تنصیف اموال با مهریه متفاوت است. مهریه حقی است که به محض عقد به زن تعلق می گیرد، اما شرط تنصیف فقط در صورت طلاق به درخواست مرد و با تحقق شرایط فوق، محقق می شود.

شرط حق تعیین مسکن زوجه

به طور پیش فرض، تعیین محل زندگی مشترک با مرد است و زن موظف به تمکین در آن مکان است. اما با درج شرط حق تعیین مسکن، زن می تواند این حق را از مرد سلب و خود مسئولیت تعیین محل زندگی مشترک را بر عهده بگیرد. این شرط به زن استقلال بیشتری در امور زندگی می دهد و می تواند برای زنانی که به دلایل شغلی یا خانوادگی نیاز به انعطاف پذیری در محل سکونت دارند، بسیار مهم باشد.

شرط حق خروج از کشور زوجه (بدون نیاز به اجازه شوهر)

طبق قانون، خروج زن از کشور نیاز به اجازه همسر دارد. این موضوع می تواند برای زنانی که شاغل هستند، یا قصد ادامه تحصیل در خارج از کشور را دارند، یا می خواهند بدون محدودیت به دیدار خانواده یا سفرهای تفریحی بروند، چالش برانگیز باشد. با درج شرط حق خروج از کشور، زن می تواند بدون نیاز به اجازه موردی از همسر، گذرنامه دریافت کرده و به خارج از کشور سفر کند. این شرط می تواند به صورت مطلق یا مقید به زمان و مکان خاصی باشد.

شرط ادامه تحصیل زوجه

برای زنانی که تحصیلات عالیه برایشان از اهمیت ویژه ای برخوردار است، درج این شرط می تواند مانع از ممانعت احتمالی شوهر در آینده شود. با این شرط، مرد حق ندارد زن را از ادامه تحصیل در هر مقطع و رشته ای که او تمایل دارد، باز دارد. این شرط، پشتیبانی قانونی برای رشد و پیشرفت علمی زن در طول زندگی مشترک است.

شرط اشتغال زوجه (بدون ممانعت زوج)

مشابه با شرط تحصیل، اگر زن شاغل است یا قصد دارد در آینده شغلی را انتخاب کند، درج شرط اشتغال بسیار حیاتی است. این شرط به زن این اطمینان را می دهد که شوهر نمی تواند او را از ادامه شغل فعلی یا انتخاب شغل جدید باز دارد، مگر آنکه شغل او با مصالح و حیثیت خانوادگی به طور جدی در تعارض باشد که در این صورت نیز اثبات آن بر عهده مرد است و نیاز به رأی دادگاه دارد.

شرط حضانت فرزندان پس از طلاق

گرچه تعیین حضانت فرزندان پس از طلاق به طور قطعی و نهایی بر اساس مصلحت کودک و در زمان طلاق توسط دادگاه صورت می گیرد، اما توافق قبلی زوجین در قالب یک شرط ضمن عقد می تواند به عنوان مبنایی مهم برای تصمیم گیری های آتی دادگاه مورد توجه قرار گیرد. این شرط می تواند تعیین کند که حضانت فرزندان در صورت طلاق با کدام یک از والدین باشد. البته، مصلحت کودک همواره بر توافق طرفین ارجحیت دارد.

سایر شروط مالی و غیرمالی

زوجین می توانند شروط مالی دیگری مانند تعیین تکلیف جهیزیه در صورت طلاق، شرط محل زندگی مشخص (مثلاً زندگی در شهر خاصی)، یا حتی شروط غیرمالی مانند توافق بر سر نحوه تربیت فرزندان یا انجام امور مذهبی خاص را نیز در عقدنامه درج کنند.

نکات کلی در مورد درج شروط اختیاری:
برای اینکه شروط اختیاری از اعتبار حقوقی کافی برخوردار باشند، باید کاملاً واضح و صریح بیان شوند، با قوانین آمره و مقتضای عقد ازدواج تعارض نداشته باشند و در صورت امکان، شروط مهم تر مانند وکالت در طلاق، در یک سند جداگانه و رسمی در دفاتر اسناد رسمی نیز ثبت شوند. این اقدامات به جلوگیری از هرگونه ابهام یا اختلاف در آینده کمک شایانی می کند.

توصیه های کلیدی و نکات حقوقی برای زوجین

در مسیر پر پیچ و خم زندگی مشترک، آگاهی و دوراندیشی نقشی حیاتی ایفا می کند. انتخاب شروط ضمن عقد، یکی از مهم ترین مراحل پیش از آغاز زندگی مشترک است که می تواند آینده ای پایدار یا پرچالش را رقم بزند. برای اینکه زوجین بتوانند بهترین تصمیمات را در این زمینه بگیرند، توجه به چند توصیه کلیدی و نکته حقوقی ضروری است.

ضرورت مشاوره حقوقی تخصصی

پیش از امضای سند ازدواج و پذیرش هر شرطی، مشورت با یک وکیل متخصص خانواده نه تنها مفید، بلکه حیاتی است. وکیل می تواند تمامی بندها و شروط، اعم از چاپی و اختیاری را برای شما روشن کند، پیامدهای حقوقی هر یک را توضیح دهد و به شما کمک کند تا شروطی متناسب با شرایط و انتظارات خودتان را تدوین کنید. گاهی یک جمله یا کلمه نادرست در یک شرط، می تواند در آینده تفاسیر حقوقی متفاوتی را به همراه داشته باشد. وکیل، شما را از جزئیاتی آگاه می کند که شاید هرگز به ذهنتان خطور نکند.

گفت وگو و تفاهم پیش از عقد

اساس یک زندگی مشترک موفق، تفاهم و صداقت است. زوجین باید قبل از عقد، فرصتی را برای گفت وگوی صریح و کامل درباره تمامی انتظارات، ترس ها و خواسته هایشان پیرامون شروط ضمن عقد اختصاص دهند. شفاف سازی در این مرحله، از سوءتفاهمات و اختلافات عمیق تر در آینده جلوگیری می کند. این گفتگوها باید با احترام متقابل و با هدف رسیدن به یک نقطه مشترک و عادلانه انجام شود.

خوانش دقیق عقدنامه

هرگز سند ازدواج را عجولانه یا بدون مطالعه دقیق امضا نکنید. تک تک بندها، از جمله مهریه، شروط چاپی و هرگونه شرط اضافی را با دقت بخوانید و از مفاد آن اطمینان حاصل کنید. اگر سوال یا ابهامی وجود دارد، از عاقد یا وکیل خود بپرسید. به یاد داشته باشید که امضای شما به معنای پذیرش تمامی مفاد آن است.

آینده نگری

هنگام انتخاب شروط، سعی کنید با دیدی بلندمدت به آینده نگاه کنید. زندگی مشترک فراز و نشیب های فراوانی دارد. به پیامدهای احتمالی هر شرط در سناریوهای مختلف (مانند تغییر شغل، بیماری، مهاجرت، یا حتی طلاق) فکر کنید. این آینده نگری کمک می کند تا شروطی انتخاب شوند که در درازمدت نیز به نفع هر دو طرف باشند.

تفاوت شروط چاپی و شروط دست نویس/دفتر اسناد رسمی

شروط ۱۲ گانه به صورت چاپی در سند ازدواج وجود دارند و زوجین با امضای آن ها، این شروط را می پذیرند. اما اگر قصد اضافه کردن شروط دیگری را دارید (مانند وکالت مطلق در طلاق یا تقسیم دارایی های خاص)، بهتر است این شروط را علاوه بر درج در قسمت توضیحات عقدنامه، در یک سند رسمی جداگانه در دفاتر اسناد رسمی نیز به ثبت برسانید. اعتبار شروط ثبت شده در دفتر اسناد رسمی اغلب محکم تر و کمتر مورد مناقشه قرار می گیرد.

امکان اضافه کردن شروط پس از عقد

اگرچه توصیه می شود تمامی شروط مهم قبل از عقد تعیین شوند، اما در برخی موارد، امکان افزودن شروطی به عقد پس از جاری شدن آن نیز وجود دارد. این کار نیازمند توافق کامل هر دو زوج و تنظیم یک سند رسمی جدید (مثلاً اقرارنامه یا صلح نامه) در دفاتر اسناد رسمی است که در آن شروط جدید به صورت قانونی ثبت شوند. این فرآیند نیز باید با مشاوره حقوقی انجام پذیرد.

نتیجه گیری

در نهایت، باید پذیرفت که ازدواج یک سفر دو نفره است که با آگاهی، تفاهم و احترام متقابل آغاز می شود. شروط ضمن عقد، چه دوازده شرط چاپی باشند و چه شروطی که زوجین خود با توافق یکدیگر بر آن افزوده اند، نقش مهمی در تعریف چهارچوب این سفر ایفا می کنند. این شروط، بیش از آنکه صرفاً قواعد و مقرراتی حقوقی باشند، ابزاری قدرتمند برای حفظ حقوق، ایجاد تعادل و تقویت بنیان خانواده هستند. آن ها به زوجین این امکان را می دهند تا با اطمینان و آرامش خاطر بیشتری گام در مسیر زندگی مشترک بگذارند، زیرا می دانند که در صورت بروز هر چالش یا موقعیتی پیش بینی نشده، پشتوانه ای قانونی برای حمایت از حقوقشان وجود دارد.

برای یک ازدواج پایدار و عادلانه، تاکید بر آگاهی، مسئولیت پذیری و مشورت تخصصی، کلید موفقیت است. انتخاب آگاهانه شروط ضمن عقد، نه تنها از بروز بسیاری از اختلافات در آینده جلوگیری می کند، بلکه به زوجین کمک می کند تا با درکی عمیق تر از تعهدات و حقوق خود، زندگی مشترکی سرشار از آرامش و احترام را تجربه کنند. بنابراین، قبل از اینکه قلمی برای امضای سند ازدواج بردارید، زمانی را به مطالعه دقیق و مشورت با متخصصین حقوقی اختصاص دهید. این سرمایه گذاری زمانی، ضامن سال های آرامش و پایداری در زندگی مشترک شما خواهد بود.

برای دریافت مشاوره تخصصی در خصوص تنظیم شروط ضمن عقد و یا آگاهی از حقوق خود، پیش از هر اقدامی می توانید با متخصصین حقوقی مشورت کنید تا قدم هایتان را محکم و آگاهانه بردارید.