اسلحه شکاری مجاز در ایران

برای فعالیت های شکار، ورزش تیراندازی یا حتی حفاظت از محصولات کشاورزی و دام در برابر حیوانات وحشی، در دست داشتن اسلحه شکاری مجاز در ایران تنها با رعایت قوانین و اخذ مجوزهای لازم امکان پذیر است. این فرآیند شامل شناخت دقیق انواع سلاح های مجاز، شرایط احراز صلاحیت و گذراندن مراحل قانونی برای دریافت پروانه حمل و پروانه شکار می شود.

علاقه به طبیعت و فعالیت های مرتبط با آن، از جمله شکار و تیراندازی، همواره در میان مردم ایران جایگاه ویژه ای داشته است. با این حال، مسئولیت پذیری در قبال محیط زیست و احترام به قوانین، شرط اصلی و جدایی ناپذیر این نوع فعالیت ها محسوب می شود. زمانی که صحبت از اسلحه شکاری به میان می آید، آگاهی از تمامی جنبه های قانونی، از جمله شرایط دریافت مجوز، انواع سلاح های مجاز و مقررات مربوط به شکار، از اهمیت حیاتی برخوردار است. نادیده گرفتن هر یک از این موارد می تواند عواقب جبران ناپذیری برای فرد و حتی محیط زیست به دنبال داشته باشد. در این مسیر، دو مفهوم کلیدی مجوز حمل اسلحه و پروانه شکار مطرح می شوند که هر کدام کارکرد و قوانین خاص خود را دارند و اغلب با یکدیگر اشتباه گرفته می شوند. مجوز حمل اسلحه، صرفاً به معنای قانونی بودن نگهداری و جابه جایی سلاح است، در حالی که پروانه شکار، اجازه قانونی برای شروع به شکار در زمان ها و مکان های مشخص را صادر می کند. بدون این دو، هرگونه فعالیت با اسلحه شکاری، غیرقانونی تلقی خواهد شد.

معرفی انواع اسلحه شکاری مجاز در ایران و کاربردهای آن ها

در ایران، چندین نوع اسلحه شکاری مجاز در ایران وجود دارد که هر یک برای کاربردهای خاصی طراحی شده اند. شناخت این تفاوت ها به علاقه مندان کمک می کند تا با توجه به نیاز و نوع فعالیت خود، انتخاب درستی داشته باشند. این سلاح ها عموماً در سه دسته اصلی ساچمه زنی، گلوله زنی و خفیف ورزشی قرار می گیرند که هر کدام ویژگی های منحصر به فرد خود را دارند.

اسلحه های ساچمه زنی: مناسب شکار پرندگان و جثه های کوچک

اسلحه های ساچمه زنی به دلیل شلیک تعداد زیادی ساچمه به صورت همزمان، برای شکار پرندگان و حیوانات کوچک جثه بسیار مناسب هستند. این سلاح ها اغلب برد کمتری نسبت به گلوله زنی ها دارند اما پراکندگی ساچمه ها شانس اصابت به اهداف متحرک کوچک را افزایش می دهد. در میان مدل های رایج و اسلحه شکاری مجاز در ایران، موارد زیر از محبوبیت خاصی برخوردارند:

• نخجیر ۱ (تک لول کمرشکن): این مدل یک اسلحه تک لول و سبک است که به راحتی باز و بسته می شود. سادگی در استفاده و نگهداری، آن را به گزینه ای مطلوب برای شکارچیان تازه کار و یا برای شکار پرندگان در مناطق دشوار تبدیل کرده است.
• نخجیر ۲ (دو لول کمرشکن): با داشتن دو لول، امکان شلیک دو گلوله بدون نیاز به بارگذاری مجدد فراهم می شود که در موقعیت های خاص شکار، مزیت بزرگی به شمار می رود. نخجیر ۲ نیز مانند نخجیر ۱، عمدتاً برای شکار پرندگان و حیوانات کوچک به کار می رود.
• صیاد ۲ (ساچمه ای نمره ۱۲): صیاد ۲ یک اسلحه ساچمه زنی با کالیبر ۱۲ است که به دلیل مکانیزم تسلیح دستکش (پمپ اکشن)، سرعت عمل بالاتری را به کاربر می دهد. این مدل نیز برای شکار پرندگان و برخی حیوانات کوچک جثه مناسب است.
• سایر مدل های رایج و مجاز (مانند شاهین): علاوه بر موارد ذکر شده، مدل های دیگری مانند شاهین نیز در بازار ایران موجود هستند که با توجه به کیفیت ساخت و ویژگی های فنی، انتخاب های متنوعی را پیش روی شکارچیان قرار می دهند.

اسلحه های گلوله زنی: مناسب شکار چهارپایان

اسلحه های گلوله زنی برای شکار حیوانات بزرگ جثه مانند چهارپایان طراحی شده اند. این سلاح ها با شلیک یک گلوله واحد با قدرت تخریب بالا و برد زیاد، برای شکار اهدافی که نیاز به دقت و قدرت بیشتری دارند، ایده آل هستند. برخی از مدل های محبوب و اسلحه شکاری مجاز در ایران عبارتند از:

• نخجیر ۳ (طراحی ارگونومیک): نخجیر ۳ یک تفنگ گلوله زنی با طراحی ارگونومیک و وزن متعادل است که دقت بالایی را در شلیک ارائه می دهد. این مدل به دلیل قابلیت اطمینان و کارایی، در میان شکارچیان چهارپایان محبوبیت زیادی دارد.
• آرش: آرش نیز از جمله تفنگ های گلوله زنی مجاز در ایران است که مشخصات فنی قابل قبولی دارد و برای شکار حیوانات بزرگتر مورد استفاده قرار می گیرد.
• سایر مدل های رایج و مجاز: مدل های دیگری نیز با مجوزهای لازم در دسترس هستند که هر یک با توجه به کالیبر، مکانیزم عملکرد و ویژگی های خاص، پاسخگوی نیازهای مختلف شکارچیان خواهند بود.

اسلحه های خفیف و ورزشی: جهت تمرین و اهداف خاص

اسلحه های خفیف و ورزشی عموماً برای اهداف آموزشی، تمرین تیراندازی و یا شکار حیوانات بسیار کوچک استفاده می شوند. کالیبر پایین و لگد کمتر این سلاح ها، آن ها را به گزینه ای مناسب برای شروع و آشنایی با تیراندازی تبدیل کرده است.

• نابل – تراپ و انواع دیگر: این نوع سلاح ها اغلب در باشگاه های تیراندازی و برای تمرین رشته های ورزشی مانند تراپ و اسکیت مورد استفاده قرار می گیرند. وضعیت قانونی آن ها نیز مشخص بوده و با رعایت مقررات می توان اقدام به تهیه و استفاده از آن ها کرد.

وضعیت تفنگ های PCP و بادی: آیا برای شکار در ایران مجاز هستند؟

بحث درباره قانونی بودن تفنگ های PCP (Pre-Charged Pneumatic) و تفنگ های بادی برای شکار در ایران، همواره مطرح است. به طور کلی، تفنگ های بادی کالیبر پایین (معمولاً ۴.۵ میلی متر) نیازی به مجوز حمل ندارند، اما استفاده از آن ها برای شکار در مناطق حفاظت شده یا گونه های ممنوعه، حتی بدون مجوز حمل، غیرقانونی است. تفنگ های بادی با کالیبر ۵.۵ میلی متر و بالاتر و همچنین تفنگ های PCP که قدرت و برد بالاتری دارند، ممکن است در برخی موارد نیاز به مجوز داشته باشند. با این حال، باید توجه داشت که قانوناً این سلاح ها به عنوان اسلحه شکاری مجاز در ایران برای شکار چهارپایان یا پرندگان بزرگ تعریف نشده اند و استفاده از آن ها برای این منظور می تواند منجر به پیگرد قانونی شود. همواره توصیه می شود برای اطمینان از وضعیت قانونی استفاده از این سلاح ها برای شکار، از مراجع ذیربط استعلام صورت گیرد.

شرایط و مراحل کامل دریافت مجوز حمل اسلحه شکاری

دریافت مجوز حمل اسلحه شکاری مجاز در ایران یک فرآیند دقیق و چند مرحله ای است که نیازمند رعایت کامل قوانین و ارائه مدارک معتبر است. تنها افرادی که واجد شرایط عمومی و اختصاصی باشند، می توانند این مجوز را دریافت کنند. این بخش به تفصیل به این شرایط و مراحل می پردازد تا متقاضیان بتوانند با آگاهی کامل گام بردارند.

چه کسانی واجد شرایط دریافت مجوز هستند؟

برای دریافت مجوز حمل اسلحه شکاری، فرد متقاضی باید دارای ویژگی ها و شرایط خاصی باشد که توسط نهادهای مربوطه ارزیابی می شوند:

• سن قانونی (۱۸ سال تمام): متقاضی باید حداقل ۱۸ سال تمام داشته باشد.
• وضعیت نظام وظیفه (کارت پایان خدمت یا معافیت): برای آقایان، ارائه کارت پایان خدمت یا کارت معافیت از خدمت سربازی الزامی است. گواهی اشتغال به تحصیل در دانشگاه نیز می تواند در برخی موارد پذیرفته شود.
• سلامت کامل جسمانی و روانی (تایید پزشک): متقاضی باید از سلامت کامل جسمی و روانی برخوردار باشد. این موضوع توسط پزشک معتمد و در مراحل اداری تأیید می شود.
• عدم سوء پیشینه کیفری و امنیتی: نداشتن سابقه کیفری، امنیتی، شرارت، جنون، اعتیاد به مواد مخدر، قاچاق، سرقت و سایر جرایم مشابه از شروط اصلی است. هرگونه سابقه در این زمینه، مانع از صدور مجوز خواهد شد.
• تایید صلاحیت امنیتی از نهادهای ذیربط: تمامی متقاضیان باید مراحل تأیید صلاحیت امنیتی را از طریق نهادهای مربوطه با موفقیت پشت سر بگذارند.

این شرایط برای تضمین این موضوع است که تنها افراد مسئولیت پذیر و واجد صلاحیت، امکان دسترسی به اسلحه شکاری مجاز در ایران را خواهند داشت.

مدارک مورد نیاز جهت درخواست اولیه

پس از اطمینان از واجد شرایط بودن، مرحله بعدی جمع آوری و ارائه مدارک لازم است:

• شناسنامه (کپی و اصل)
• کارت ملی (کپی و اصل)
• کارت پایان خدمت یا معافیت (کپی و اصل)
• فرم های تکمیل شده مربوط به درخواست مجوز که از مراکز مربوطه دریافت می شود.
• چند قطعه عکس پرسنلی جدید
• فیش های واریزی مربوط به هزینه های بررسی صلاحیت و صدور مجوز. معمولاً مبالغ برای سلاح های ساچمه زنی و گلوله زنی متفاوت است و باید طبق دستورالعمل های جاری پرداخت شود.

مراحل گام به گام دریافت مجوز

فرآیند دریافت مجوز نیازمند پیگیری و دقت است:

1. ثبت نام و مراجعه اولیه: متقاضیان باید ابتدا به مدیریت اسلحه و مهمات ارتش (در شهرستان محل سکونت) یا معاونت اسلحه و مهمات ارتش (در تهران) مراجعه کرده و ثبت نام اولیه را انجام دهند. گاهی اوقات این مسئولیت به نیروی انتظامی نیز واگذار می شود.
2. گذراندن دوره آموزشی تیراندازی: متقاضیان (به جز کسانی که کارت پایان خدمت خود را حداکثر تا ۱۰ سال قبل دریافت کرده اند و از این دوره معاف هستند) باید در دوره آموزشی تیراندازی که توسط مراجع ذیربط برگزار می شود، شرکت کرده و نمره قبولی کسب کنند.
3. فرآیند استعلام و احراز صلاحیت: پس از ثبت نام و ارائه مدارک، نهادهای امنیتی و انتظامی اقدام به استعلام و بررسی سوابق متقاضی می کنند تا صلاحیت او برای حمل اسلحه تأیید شود. این مرحله ممکن است زمان بر باشد.
4. صدور برگ نگهداری سه ماهه (در صورت نیاز): در برخی موارد، تا زمان صدور پروانه حمل اصلی، برگ نگهداری سه ماهه صادر می شود که به دارنده اجازه می دهد سلاح را تنها در منزل نگهداری کند و حمل آن در خیابان یا مکان های عمومی ممنوع است.
5. مدت زمان اعتبار مجوز و لزوم تمدید: پروانه های حمل اسلحه معمولاً دارای اعتبار پنج ساله هستند و تمدید آن ها پیش از اتمام مهلت، الزامی است. عدم تمدید به موقع می تواند منجر به غیرمجاز شدن سلاح و برخورد قانونی شود.

نکته مهم: مجوز حمل اسلحه، صرفاً به معنای اجازه قانونی برای نگهداری و جابه جایی سلاح در محدوده جمهوری اسلامی ایران است و به تنهایی مجوزی برای شکار محسوب نمی شود.

مراحل و مدارک لازم برای دریافت پروانه شکار

پس از دریافت مجوز حمل اسلحه شکاری مجاز در ایران، مرحله بعدی اخذ پروانه شکار است. این پروانه، مجوزی جداگانه است که به فرد اجازه می دهد در زمان ها و مکان های مشخص، اقدام به شکار گونه های مجاز کند. سازمان حفاظت محیط زیست مسئولیت صدور و نظارت بر این پروانه ها را بر عهده دارد.

شرایط عمومی برای متقاضیان پروانه شکار

برای درخواست پروانه شکار، متقاضی باید دارای شرایط زیر باشد:

• داشتن مجوز حمل سلاح معتبر و جاری: اصلی ترین شرط، داشتن یک مجوز حمل اسلحه شکاری معتبر است که توسط معاونت اسلحه و مهمات ارتش یا نیروی انتظامی صادر شده باشد.
• داشتن دفترچه شناسایی ویژه شکارچیان: این دفترچه توسط سازمان حفاظت محیط زیست صادر می شود و حاوی اطلاعات مربوط به سوابق شکارچی و تخلفات احتمالی او است.

مدارک مورد نیاز برای صدور/تمدید پروانه شکار

برای صدور یا تمدید پروانه شکار، مدارک زیر لازم است:

• اصل جواز حمل سلاح ساچمه زنی/گلوله زنی معتبر
• یک قطعه عکس پرسنلی
• فیش واریزی مربوطه. مبالغ واریزی برای شکار پرندگان و چهارپایان متفاوت بوده و باید طبق آخرین تعرفه های سازمان حفاظت محیط زیست پرداخت شود. (به عنوان مثال، در گذشته مبلغ ۴۰۰,۰۰۰ ریال برای شکار پرندگان ذکر شده بود که نیاز به استعلام جدید دارد.)

شرایط و قوانین خاص برای شکار گونه های مختلف

قوانین شکار در ایران برای حفاظت از تنوع زیستی، بسیار دقیق و جزئی هستند. شکارچیان باید به این قوانین آگاه باشند:

شکار پرندگان:

• اعتبار پروانه: پروانه شکار پرندگان معمولاً از اول مهرماه تا پانزدهم اسفند همان سال اعتبار دارد.
• روزهای مجاز شکار: تنها دو روز آخر هفته (پنجشنبه و جمعه) برای شکار پرندگان مجاز است.
• تعداد مجاز شکار: در هر سفر شکار، تعداد محدودی پرنده (معمولاً چهار قطعه) مجاز به شکار است.
• مناطق مجاز شکار: شکار تنها در مناطق آزاد که توسط سازمان محیط زیست مشخص شده اند، مجاز است. شکار در مناطق حفاظت شده، پناهگاه های حیات وحش و پارک های ملی ممنوع است.
• شرط عدم سابقه تخلف: پروانه شکار برای افرادی صادر می شود که سابقه تخلفات محیط زیستی و شکار غیرقانونی نداشته باشند.

شکار گراز وحشی:

شکار گراز وحشی دارای شرایط بسیار خاصی است که بیشتر به اقلیت های دینی محدود می شود.

• شرایط ویژه برای اقلیت های دینی: پروانه شکار گراز وحشی عمدتاً فقط برای اقلیت های دینی (مانند ارامنه، آشوریان، یهودیان و زرتشتیان) صادر می شود و برای مسلمانان، به دلیل حرام گوشت بودن گراز در شرع اسلام، ممنوع است. این تمایز قانونی، بر مبنای احترام به آموزه های دینی اقلیت ها صورت می گیرد.
• مدت اعتبار پروانه: اعتبار پروانه شکار گراز معمولاً سه روز از تاریخ صدور است.
• مناطق مجاز: شکار گراز نیز تنها در مناطق آزاد و مشخص شده توسط سازمان محیط زیست مجاز است.

شکار خرگوش و تشی:

شکار خرگوش و تشی نیز قوانین خاص خود را دارد:

• این پروانه برای اقلیت های دینی و مسلمانان غیرشیعه صادر می گردد.
• تعداد مجاز شکار: در هر سفر، شکار دو سر خرگوش یا تشی مجاز است.
• روزهای مجاز شکار: دو روز آخر هفته (پنجشنبه و جمعه).
• محدودیت های دیگر: شکار در شب و استفاده از چراغ قوه یا نورافکن برای شکار خرگوش و تشی مطلقاً ممنوع است.

شکار خرگوش با تازی:

شکار خرگوش با استفاده از تازی (سگ شکاری) نیز مقررات ویژه ای دارد:

• این پروانه نیز برای اقلیت های دینی و مسلمانان غیرشیعه صادر می شود.
• اعتبار پروانه: از اول مهرماه تا پانزدهم اسفند همان سال.
• روزهای مجاز: سه روز آخر هفته (پنجشنبه، جمعه و شنبه) برای این نوع شکار مجاز است.
• تعداد مجاز شکار: شکارچی در هر سفر مجاز به شکار دو سر خرگوش است.
• محدودیت تازی: شکارچی مجاز به استفاده از حداکثر دو قلاده تازی است و استفاده از تعداد بیشتر تازی (حتی اگر متعلق به چند شکارچی باشد) ممنوع است.

مناطق و گونه های ممنوعه شکار

برای حفظ حیات وحش و محیط زیست، شکار برخی گونه ها و در برخی مناطق به طور کامل ممنوع است. این موارد شامل مناطق حفاظت شده، پناهگاه های حیات وحش، پارک های ملی و زیستگاه های گونه های در خطر انقراض می شود. هرگونه تخلف از این قوانین می تواند جریمه های سنگین و پیگرد قانونی به دنبال داشته باشد. اهمیت دارد که شکارچیان همواره نقشه مناطق مجاز را از سازمان محیط زیست دریافت کرده و به روز باشند.

خرید و فروش اسلحه شکاری مجاز در ایران

پس از کسب مجوزهای لازم، گام بعدی برای علاقه مندان به شکار، تهیه اسلحه شکاری مجاز در ایران است. این فرآیند نیز دارای ضوابط و مراحل قانونی خاص خود است که هم برای خریداران اسلحه نو و هم دست دوم، باید رعایت شود. اطلاع از این قوانین به اطمینان از خریدی قانونی و بدون دردسر کمک می کند.

خرید اسلحه شکاری نو

خرید اسلحه شکاری نو از طریق دو مسیر اصلی امکان پذیر است:

• از فروشگاه های مجاز اسلحه و مهمات فروشی: در سراسر کشور، فروشگاه هایی وجود دارند که دارای پروانه کسب از معاونت اسلحه و مهمات ارتش جمهوری اسلامی ایران هستند. این مراکز تنها می توانند به افراد دارای مجوز حمل اسلحه، اقدام به فروش سلاح کنند.
• خرید اسلحه شکاری از ارتش و وزارت دفاع: گاهی اوقات، وزارت دفاع یا ارتش اقدام به عرضه اسلحه شکاری به صورت طرح های دولتی یا حواله می کند. مزیت اصلی این روش، اطمینان از اصالت سلاح و در برخی موارد، قیمت مناسب تر است. متقاضیان باید به مدیریت اسلحه و مهمات در شهر خود مراجعه کنند تا از جزئیات این طرح ها مطلع شوند.

خرید اسلحه شکاری دست دوم و کارکرده

خرید اسلحه دست دوم می تواند گزینه ای مقرون به صرفه باشد، اما نیازمند دقت و رعایت نکات ویژه ای است:

• نکات مهم در بررسی فنی، سابقه و اصالت سلاح: قبل از خرید، حتماً از سلامت فنی سلاح اطمینان حاصل کنید. بررسی لول، گلنگدن، کپ و سایر اجزای حیاتی ضروری است. همچنین، سابقه سلاح و اینکه آیا تعمیرات غیرمجاز روی آن انجام شده است یا خیر، باید بررسی شود.
• مراحل قانونی انتقال مالکیت: برای خرید اسلحه دست دوم، خریدار (با مجوز معتبر) و فروشنده (با پروانه حمل معتبر که مجوز فروش را نیز از مرجع صادرکننده پروانه حمل دریافت کرده باشد) باید به همراه سلاح و تمامی مدارک شناسایی معتبر (شناسنامه، کارت ملی، کارت پایان خدمت) به مدیریت اسلحه و مهمات محل صدور پروانه حمل یا محل سکونت فروشنده مراجعه کنند. در این محل، مراحل قانونی انتقال مالکیت و ثبت سلاح به نام خریدار جدید انجام می شود. این فرآیند بسیار مهم است تا سلاح از نظر قانونی، متعلق به خریدار جدید باشد.

قیمت اسلحه شکاری در ایران

قیمت اسلحه شکاری مجاز در ایران به عوامل متعددی بستگی دارد:

• عوامل موثر بر قیمت: نوع سلاح (ساچمه زنی، گلوله زنی، خفیف)، برند (ایرانی یا خارجی)، نو یا دست دوم بودن، وضعیت فنی و حتی داشتن یا نداشتن مجوز، بر قیمت نهایی تأثیرگذار است.
• تهیه اسلحه شکاری ارزان تر و با مجوز: طرح های دولتی، حواله ها یا فروش های ویژه توسط ارتش و وزارت دفاع می توانند فرصت هایی برای خرید اسلحه شکاری با قیمت های مناسب تر فراهم کنند. پیگیری این طرح ها از طریق مراجع مربوطه توصیه می شود. همچنین، خرید سلاح های دست دوم با وضعیت مناسب نیز می تواند گزینه ای اقتصادی باشد، به شرطی که تمامی مراحل قانونی انتقال مالکیت به دقت انجام شود.

فروش اسلحه شکاری با مجوز

فروش اسلحه شکاری نیز مانند خرید آن، تابع مقررات قانونی است:

• شرایط و مراحل قانونی: فروشنده باید پروانه حمل معتبر و جاری داشته باشد. اگر اعتبار پروانه به موقع تمدید نشده باشد، ابتدا باید با مراجعه به مدیریت اسلحه و مهمات، اعتبار آن را تأیید کرد و سپس اقدام به فروش نمود. فرآیند انتقال مالکیت دقیقاً مشابه خرید اسلحه دست دوم است که پیش تر شرح داده شد.

نگهداری، تمدید و تعمیر اسلحه شکاری

دارندگان اسلحه شکاری مجاز در ایران نه تنها باید مراحل اولیه دریافت مجوز را به دقت طی کنند، بلکه مسئولیت های مستمری نیز در قبال نگهداری، تمدید و تعمیر سلاح خود دارند. رعایت این نکات برای حفظ وضعیت قانونی سلاح و جلوگیری از بروز مشکلات احتمالی ضروری است.

تمدید اعتبار مجوز حمل و پروانه شکار

مجوزهای حمل و پروانه های شکار دارای اعتبار زمانی مشخصی هستند و باید پیش از اتمام مهلت، تمدید شوند:

• زمان بندی مراجعه: برای تمدید اعتبار پروانه حمل اسلحه شکاری، متقاضیان در تهران باید سه ماه زودتر و در شهرستان ها شش ماه زودتر از تاریخ اتمام اعتبار، به مدیریت اسلحه و مهمات محل سکونت خود مراجعه و اقدام به تمدید نمایند.
• مدارک لازم برای تمدید: معمولاً مدارک مشابه با درخواست اولیه شامل شناسنامه، کارت ملی، کارت پایان خدمت و فیش های واریزی مربوطه مورد نیاز است. اصل جواز حمل سلاح قبلی و دفترچه شناسایی شکارچیان (برای پروانه شکار) نیز باید ارائه شود.
• عواقب عدم تمدید به موقع: عدم اقدام به موقع برای تمدید، از نظر قانون، اسلحه را غیرمجاز تشخیص داده و با فرد متخلف برخورد قانونی لازم انجام خواهد شد. این شامل جریمه، مصادره سلاح و حتی پیگرد قضایی می شود.

توصیه حیاتی: همواره تاریخ انقضای مجوز حمل و پروانه شکار خود را به خاطر داشته باشید و فرآیند تمدید را پیش از اتمام مهلت آغاز کنید تا از هرگونه مشکل قانونی جلوگیری شود.

محدودیت های حمل و نگهداری

حمل و نگهداری اسلحه شکاری مجاز در ایران دارای محدودیت های خاصی است که باید به دقت رعایت شوند:

• ممنوعیت حمل در خیابان و مکان های عمومی: دارنده اسلحه شکاری تحت هیچ شرایطی اجازه حمل سلاح خریداری شده در خیابان، مکان های عمومی، جشن ها، مراسم عزاداری یا هرگونه تجمعات را ندارد. در صورت مشاهده توسط مأمورین، برخورد قانونی با دارنده اسلحه و خود اسلحه انجام خواهد شد. سلاح باید در محلی امن و دور از دسترس افراد غیرمجاز نگهداری شود.
• برگ نگهداری سه ماهه: فرمی است که معمولاً پس از اخذ صلاحیت امنیتی دارنده اسلحه شکاری و تا زمان صدور پروانه حمل پنج ساله از سوی معاونت اسلحه و مهمات ارتش صادر می شود. این برگ به فرد اجازه می دهد اسلحه شکاری خود را حداکثر تا سه ماه فقط در منزل نگهداری کند.

تعمیر و دستکاری اسلحه شکاری

تعمیر یا دستکاری اسلحه شکاری نیز تابع قوانین سختگیرانه ای است:

• محدودیت ها و ممنوعیت ها: دارندگان اسلحه شکاری مجاز به تعمیر، تعویض، دستکاری یا جوشکاری سه قسمت حیاتی سلاح شامل لول، گلنگدن و کپ (بدنه اصلی سلاح) نیستند. این ممنوعیت هم شامل خود دارنده سلاح و هم افراد فاقد تخصص و تعمیرگاه های غیرمجاز می شود.
• لزوم مراجعه به مدیریت اسلحه و مهمات: در صورت خرابی یا نیاز به تعمیر هر یک از این سه قسمت، دارنده سلاح باید حتماً به مدیریت اسلحه و مهمات ارتش در محل سکونت خود مراجعه کند. از طریق این مرکز، اقدامات لازم برای معرفی ایشان به مبادی مربوطه ذیربط، از جمله وزارت دفاع برای انجام تعمیرات تخصصی و مجاز صورت خواهد گرفت. هرگونه دستکاری غیرمجاز می تواند منجر به سلب مجوز و پیگرد قانونی شود.

سوالات متداول (FAQ) و موارد خاص

بسیاری از افراد هنگام ورود به دنیای اسلحه شکاری مجاز در ایران با پرسش های متعددی مواجه می شوند. این بخش به برخی از مهم ترین و پرتکرارترین این سوالات، از جمله وضعیت جانبازان، سربازی و میراث سلاح، پاسخ می دهد.

آیا جانبازان شرایط خاصی برای اخذ مجوز دارند؟

بله، جانبازان انقلاب اسلامی، بسته به درصد جانبازی و نوع آسیب، ممکن است در فرآیند اخذ مجوز حمل اسلحه شکاری از امتیازات و تسهیلات خاصی برخوردار باشند. این تسهیلات می تواند شامل معافیت از برخی مراحل اداری، دوره های آموزشی یا حتی اولویت در صدور مجوز باشد. برای اطلاع دقیق از شرایط ویژه جانبازان، توصیه می شود به بنیاد جانبازان و امور ایثارگران و همچنین مدیریت اسلحه و مهمات ارتش مراجعه شود.

اگر کارت پایان خدمت نداشته باشیم (یا اشتغال به تحصیل)، می توانیم مجوز بگیریم؟

برای آقایان، ارائه کارت پایان خدمت یا معافیت از خدمت سربازی از شروط اصلی دریافت مجوز است. با این حال، در برخی موارد، گواهی اشتغال به تحصیل معتبر در دانشگاه نیز می تواند به عنوان جایگزین پذیرفته شود. این مورد نیاز به استعلام و بررسی دقیق از مراجع صادرکننده مجوز دارد.

در صورت سرقت اسلحه، آیا مجدداً مجوز صادر می شود؟

در صورت سرقت اسلحه شکاری دارای مجوز، دارنده باید بلافاصله مراتب را به نیروی انتظامی و مدیریت اسلحه و مهمات اطلاع دهد. پس از طی مراحل قانونی و انجام تحقیقات، در صورت عدم احراز تقصیر از سوی دارنده و تأیید مراجع ذیربط، امکان صدور مجوز جدید برای خرید سلاح دیگر وجود دارد. اما این فرآیند زمان بر بوده و نیازمند پیگیری جدی است.

مدارک لازم برای تمدید جواز در کرج یا تهران چیست؟

مدارک لازم برای تمدید جواز حمل اسلحه شکاری در شهرهای مختلف، عموماً یکسان است و شامل اصل جواز حمل قبلی، شناسنامه، کارت ملی، کارت پایان خدمت (برای آقایان)، چند قطعه عکس پرسنلی و فیش های واریزی مربوطه می شود. تفاوت اصلی در محل مراجعه (مدیریت اسلحه و مهمات در شهرستان ها یا معاونت اسلحه و مهمات ارتش در تهران) و زمان بندی (سه ماه زودتر در تهران، شش ماه زودتر در شهرستان ها) است.

امکان تغییر مجوز ورزشی به شکاری وجود دارد؟

تغییر کاربری مجوز از ورزشی به شکاری، یا برعکس، نیازمند طی کردن فرآیندهای اداری خاصی است. این موضوع به نوع سلاح، شرایط فرد و قوانین جاری بستگی دارد. متقاضیان باید با مراجعه به مدیریت اسلحه و مهمات یا هیئت های تیراندازی استانی، اطلاعات دقیق و راهنمایی های لازم را کسب کنند.

چگونه اسلحه به ارث رسیده بدون مجوز را قانونی کنیم؟

قانونی کردن اسلحه شکاری مجاز در ایران که به ارث رسیده و فاقد مجوز است، یک موضوع حساس و نیازمند اقدام فوری است. وراث باید با در دست داشتن مدارک مربوط به متوفی (مانند گواهی فوت و گواهی انحصار وراثت) و همچنین مدارک شناسایی خود، هرچه سریع تر به مدیریت اسلحه و مهمات مراجعه کنند. در این مراجع، وضعیت سلاح بررسی شده و راهکارهای قانونی برای دریافت مجوز جدید یا تحویل آن ارائه خواهد شد. نگهداری اسلحه بدون مجوز، حتی اگر به ارث رسیده باشد، غیرقانونی است.

آیا اقلیت های مذهبی هم می توانند اسلحه شکاری با مجوز داشته باشند؟

بله، اقلیت های مذهبی نیز همانند سایر شهروندان ایرانی، در صورت احراز تمامی شرایط عمومی و اختصاصی لازم (سن قانونی، وضعیت نظام وظیفه، سلامت جسمانی و روانی، عدم سوء پیشینه و تأیید صلاحیت امنیتی)، می توانند اقدام به دریافت مجوز حمل اسلحه شکاری مجاز در ایران و پروانه شکار کنند. همانطور که پیشتر اشاره شد، برخی قوانین شکار (مانند شکار گراز وحشی) برای اقلیت های دینی متفاوت است.

آیا برای تفنگ بادی ۵.۵ میلی متری (یا بالاتر) مجوز لازم است؟

برای تفنگ های بادی با کالیبر ۴.۵ میلی متر، عموماً نیازی به مجوز حمل نیست. اما برای کالیبرهای ۵.۵ میلی متر و بالاتر، بسته به قدرت و نوع سلاح، ممکن است نیاز به مجوز باشد. قوانین در این زمینه ممکن است متغیر باشند. برای اطمینان کامل، همواره توصیه می شود از مدیریت اسلحه و مهمات یا مراجع ذیربط استعلام صورت گیرد. استفاده از تفنگ بادی برای شکار در مناطق ممنوعه یا گونه های حفاظت شده، حتی بدون نیاز به مجوز حمل، غیرقانونی است.

آیا کسی که سابقه سرقت دارد می تواند جواز بگیرد؟

خیر، یکی از شروط اصلی و حیاتی برای دریافت مجوز حمل اسلحه شکاری مجاز در ایران، عدم سوء پیشینه کیفری و امنیتی، از جمله سابقه سرقت است. افرادی که سابقه چنین جرائمی را دارند، از نظر قانونی واجد شرایط دریافت مجوز شناخته نمی شوند.

پس از دریافت مجوز، آیا می توان بلافاصله اسلحه را فروخت؟

پس از دریافت مجوز حمل، شما مالک قانونی اسلحه محسوب می شوید و در صورت تمایل می توانید آن را بفروشید. با این حال، فرآیند فروش نیز باید کاملاً قانونی باشد و شامل مراجعه خریدار و فروشنده به مدیریت اسلحه و مهمات برای انتقال مالکیت است. هیچ دوره زمانی مشخصی برای نگهداری سلاح پس از صدور مجوز وجود ندارد که مانع از فروش آن شود، اما هرگونه معامله غیرقانونی، تخلف محسوب می شود.

نتیجه گیری

داشتن اسلحه شکاری مجاز در ایران یک حق است که با مسئولیت های بزرگی همراه می شود. از شناخت دقیق انواع سلاح ها و انتخاب مدل مناسب گرفته تا طی کردن فرآیندهای پیچیده قانونی برای اخذ مجوز حمل و پروانه شکار، هر مرحله نیازمند دقت، آگاهی و تعهد است. شکارچیان قانونمند، نه تنها به دنبال لذت بردن از طبیعت و مهارت های خود هستند، بلکه با رعایت تمامی قوانین، نقش مهمی در حفظ محیط زیست و حیات وحش ایفا می کنند. این افراد با پیروی از مقررات، از شکار بی رویه و آسیب رساندن به اکوسیستم جلوگیری کرده و به حفظ تعادل طبیعت یاری می رسانند.

آن ها با درک تفاوت میان مجوز حمل اسلحه و پروانه شکار، و با تمدید به موقع مجوزهای خود، از غیرقانونی شدن سلاح شان جلوگیری می کنند و در صورت نیاز به تعمیر، به مراجع رسمی مراجعه می نمایند. این رویکرد مسئولانه، به دور از دیدگاه های منفی رایج، تصویری از شکارچی را ارائه می دهد که حافظ طبیعت و قوانین آن است. در نهایت، آگاهی و احترام به قانون، ستون فقرات هرگونه فعالیت با اسلحه شکاری در ایران را تشکیل می دهد و راه را برای تجربه های ایمن، قانونی و مسئولانه هموار می سازد.