خلاصه کتاب خانواده و حقوق فرزندان از منظر قرآن و احادیث ( نویسنده سید حسین سجادی بافقی )

کتاب «خانواده و حقوق فرزندان از منظر قرآن و احادیث» اثر سید حسین سجادی بافقی، یک راهنمای جامع و عمیق برای درک بنیان های خانواده و تربیت فرزند در پرتو آموزه های اسلامی است. این اثر ارزشمند، به خواننده یاری می رساند تا با نگاهی دقیق تر به آیات قرآن کریم و روایات معصومین (ع)، به فلسفه وجودی خانواده، چگونگی انتخاب همسر، ابعاد مختلف خلقت و رشد انسان، و حقوق و وظایف متقابل والدین و فرزندان پی ببرد. این کتاب به عنوان منبعی قابل اتکا، افق های تازه ای را برای تشکیل و استحکام خانواده های پایدار و تربیت نسل های آینده در جامعه اسلامی می گشاید و درکی عمیق از اهمیت این نهاد مقدس ارائه می دهد.

در دنیایی که چالش های زندگی مدرن، نهاد خانواده را با پیچیدگی های بی شماری روبرو ساخته است، نیاز به بازگشت به اصول و مبانی اصیل و عمیق دینی بیش از پیش احساس می شود. کتاب «خانواده و حقوق فرزندان از منظر قرآن و احادیث» نوشته پروفسور سید حسین سجادی بافقی، به عنوان یک چراغ راهنما در این مسیر پرفراز و نشیب، خودنمایی می کند. این اثر گران بها، نه تنها به معرفی نظری آموزه های اسلامی در حوزه خانواده می پردازد، بلکه با زبانی شیوا و استدلالی قوی، راهکارهای عملی و کاربردی را برای تربیت فرزندان و استحکام بنیان خانواده، مبتنی بر حکمت قرآن و احادیث اهل بیت (ع)، به ارمغان می آورد. خواننده با مطالعه این کتاب، به درک عمیقی از اهمیت قداست خانواده، نقش محوری والدین و حقوق انسانی فرزندان دست می یابد که می تواند مسیر زندگی فردی و اجتماعی او را تحت تأثیر قرار دهد.

درباره نویسنده: پروفسور سید حسین سجادی بافقی

پروفسور سید حسین سجادی بافقی، نامی آشنا در حوزه های علمی و دانشگاهی ایران، متولد سال ۱۳۲۴ در شهر بافق، نمونه ای برجسته از تلفیق دانش حوزوی و دانشگاهی است. ایشان پس از طی تحصیلات مقدماتی در ادبیات عرب در حوزه های علمیه بافق و یزد، مسیر علمی خود را در دانشگاه تهران ادامه دادند و مدرک کارشناسی روان شناسی را در سال ۱۳۵۲ کسب کردند. سپس برای توسعه افق های علمی خود به ایالات متحده سفر کردند و در آنجا مدارک کارشناسی ارشد از دانشگاه ایالتی جکسون و دکترای خود را از دانشگاه می سی سی پی دریافت نمودند.

بازگشت ایشان به ایران، سرآغاز فصلی نوین در فعالیت های علمی و اجرایی شان بود. از سال ۱۳۶۸ به عضویت هیئت علمی دانشگاه تهران درآمدند و در مقطعی نیز ریاست دانشکده علوم تربیتی این دانشگاه معتبر را بر عهده داشتند. سوابق درخشان پروفسور سجادی بافقی تنها به تدریس و مدیریت محدود نمی شود؛ ایشان عضویت در انجمن روان شناسی و تدریس در دانشگاه های متعدد را نیز در کارنامه خود دارند. از دیگر آثار مهم این استاد فرزانه می توان به کتاب «مشاوره ازدواج و خانواده» و ترجمه آثاری چون «یادگیری انسان» و «کاربرد روان شناسی در تدریس» اشاره کرد. این پیشینه علمی و تجربی غنی، به دیدگاه های مطرح شده در کتاب «خانواده و حقوق فرزندان از منظر قرآن و احادیث» اعتبار و اصالتی ویژه می بخشد و آن را به مرجعی قابل اطمینان برای علاقه مندان به تربیت اسلامی و حقوق خانواده تبدیل می کند.

اهمیت و ضرورت کتاب «خانواده و حقوق فرزندان از منظر قرآن و احادیث»

در پیچ وخم های زندگی معاصر، که ارزش ها و بنیان های سنتی خانواده در معرض تزلزل قرار گرفته اند، ظهور آثاری چون «خانواده و حقوق فرزندان از منظر قرآن و احادیث» بیش از هر زمان دیگری حیاتی به نظر می رسد. این کتاب به طور هوشمندانه به خلأهای موجود در منابع جامع و معتبر اسلامی که به طور همزمان به ابعاد شرعی و حقوقی خانواده و تربیت فرزند می پردازند، پاسخ می دهد. جامعه امروز، بیش از هر زمان دیگری به اصول تربیتی ریشه دار در آموزه های دینی نیازمند است؛ چرا که کمرنگ شدن نقش خانواده و تضعیف الگوهای صحیح تربیتی، آسیب های جدی بر پیکره اجتماعی وارد ساخته است.

خوانندگان اصلی این کتاب طیف وسیعی از افراد را شامل می شوند: از دانشجویان رشته های الهیات، علوم تربیتی، فقه و حقوق که به دنبال منبعی برای جمع بندی مفاهیم درس خانواده در اسلام و ایران هستند، تا والدین و زوج های جوان که در پی رهنمودهای عملی و دینی برای تشکیل خانواده ای مستحکم و تربیت صحیح فرزندانشان می گردند. مربیان و مشاوران خانواده نیز می توانند از دانش عمیق و راهکارهای ارائه شده در این کتاب برای غنای رویکردهای خود بهره ببرند. آنچه این اثر را از سایر کتب مشابه متمایز می سازد، رویکرد تلفیقی و همه جانبه آن است؛ مؤلف نه تنها به آیات و روایات می پردازد، بلکه مسائل را از منظر قانونی نیز بررسی می کند و بدین ترتیب، مرجعی کامل و چندوجهی را برای مخاطبان فراهم می آورد. این کتاب فرصتی بی بدیل را برای بازاندیشی در جایگاه خانواده و وظایف آن در قبال نسل های آینده، بر اساس حکمت های جاودانه قرآن و احادیث معصومین (ع)، مهیا می سازد.

خلاصه فصل به فصل کتاب خانواده و حقوق فرزندان

کتاب «خانواده و حقوق فرزندان از منظر قرآن و احادیث» در شش فصل تدوین شده است که هر یک به جنبه های کلیدی زندگی خانوادگی و تربیت فرزندان از دیدگاه اسلام می پردازند. این ساختار منطقی، خواننده را گام به گام با ابعاد مختلف این نهاد مقدس آشنا می سازد و بینشی جامع و عمیق به او هدیه می دهد.

فصل اول: اهمیت ازدواج و تشکیل خانواده در اسلام

در آغازین فصل کتاب، سید حسین سجادی بافقی به یکی از بنیادی ترین نهادهای اجتماعی و دینی، یعنی ازدواج و تشکیل خانواده، می پردازد. این فصل به زیبایی تشویق اسلام به ازدواج را تبیین می کند و آن را نه تنها یک نیاز طبیعی، بلکه عاملی برای کمال انسانی، آرامش روحی و پایداری جامعه معرفی می نماید. آیات قرآن کریم و احادیث معصومین (ع) در این بخش به وضوح نشان می دهند که ازدواج، دروازه ای به سوی سعادت و سلامت روانی است و به عنوان محبوب ترین بنا در نزد خداوند مطرح می شود. برای مثال، روایت «من سعادة المرء الزوجة الصالحه» (از خوشبختی مرد، همسر شایسته است) عمق این نگاه را آشکار می سازد.

یکی از مهم ترین مباحث این فصل، انتخاب همسر و شرایط آن است. کتاب به دقت به سه دسته از شرایط اساسی اشاره می کند که راهنمای روشنی برای افراد در آستانه ازدواج است:

1. شرایط معنوی-مذهبی: تأکید بر دینداری، تقوا، ایمان و اخلاق نیکو به عنوان اولین و مهم ترین معیار. این نگاه نشان می دهد که پایه های یک خانواده مستحکم، بر اعتقادات مشترک و ارزش های اخلاقی بنا می شود.
2. شرایط جسمانی-مادی: در کنار معنویت، توجه به سلامت جسمی و توانایی های مادی نیز مورد اشاره قرار می گیرد، هرچند که اهمیت آن ها در اولویت دوم قرار دارد.
3. شرایط روانی-رفتاری: اخلاق نیکو، سازگاری و تفاهم روانی به عنوان عوامل کلیدی در پایداری زندگی مشترک برشمرده می شوند. روایت هایی نظیر توصیه امام حسن (ع) که فرمودند: «به ازدواج کسی که متقی و با ایمان باشد، در آور. چه اگر او را دوست بدارد، مورد احترامش قرار می دهد و اگر دشمنش بدارد به وی ستم روا نمی دارد»، عمق این بینش را به تصویر می کشند.

در پایان این فصل، به ویژگی های خانواده ای که کودک در آن پرورش می یابد پرداخته می شود. بر اساس آموزه های کتاب، خانواده ای پاک و مقدس، کانون اصلی رشد و تعالی انسان است. قداست خانواده، نه تنها از آیات الهی نشأت می گیرد، بلکه نقش اساسی در شکل گیری شخصیت سالم و باتقوای فرزندان ایفا می کند. این نگاه، خانواده را نه تنها یک واحد زیستی، بلکه یک نهاد تربیتی و معنوی می داند که آینده جامعه را رقم می زند.

خانواده واحد اصلی و اولیه جامعه و محل رشد و تعالی انسان است و در اسلام به عنوان محبوب ترین نهاد نزد خداوند معرفی شده است. این نهاد نه تنها در دوام و بقاء نسل بشر نقش اساسی را به عهده دارد، بلکه رشد و کمال شخصیت انسان و شکوفایی استعدادهای وی به آن بستگی دارد.

فصل دوم: خلقت انسان، ابعاد وجودی و مراحل رشد وی

فصل دوم کتاب با نگاهی عمیق و فلسفی به خلقت انسان و ابعاد وجودی او می پردازد، سپس مراحل رشد را از دیدگاه اسلام و حقوق تبیین می کند. این بخش، خواننده را به سفری در مسیر تکوین انسان می برد و جایگاه ویژه ای برای هر مرحله از حیات قائل می شود.

دوران قبل از تولد در این فصل، فراتر از یک مرحله زیستی صرف دیده می شود. از دیدگاه اسلام، جنین از لحظه انعقاد نطفه، دارای حقوق اولیه ای است که از جمله آن ها می توان به حق حیات و مصونیت از آسیب اشاره کرد. این نگاه، قداست وجودی انسان را از همان آغاز خلقت او مورد تأکید قرار می دهد و مسئولیت پذیری والدین را حتی پیش از تولد فرزند، متذکر می شود.

دوران بعد از تولد با تقسیم بندی معروف هفت ساله ها، چارچوب تربیتی اسلام را آشکار می سازد. این تقسیم بندی نه تنها یک الگوی رشد، بلکه یک شیوه تعامل تربیتی با کودک و نوجوان را ارائه می دهد:

• هفت سال اول (دوران سیادت کودک و بازی): کودک در این دوره، آقاست و باید آزادانه بازی کند و روحیه خلاقیت و کنجکاوی او پرورش یابد. این دوره، پایه اعتماد به نفس و نشاط کودک را می سازد.
• هفت سال دوم (دوران اطاعت و آموزش): در این مقطع، کودک آماده پذیرش مسئولیت های کوچک و آموزش های اولیه است. نقش والدین در تربیت منظم و هدفمند او پررنگ می شود.
• هفت سال سوم (دوران وزارت و مشورت): نوجوان در این سنین، به مثابه وزیر و مشاور خانواده است. والدین باید با او مشورت کنند، به نظراتش احترام بگذارند و او را برای ورود به جامعه آماده سازند.

مراحل از دیدگاه ائمه علیهم السلام، این تقسیم بندی ها را با دقت و جزئیات بیشتری تبیین می کنند و نشان می دهند که هر مرحله نیازمند رویکرد تربیتی خاص خود است. این نگرش، والدین را از برخوردهای یکسان با فرزندان در سنین مختلف برحذر می دارد و بر اهمیت شناخت نیازهای هر دوره تأکید می کند.

همچنین، کتاب به مراحل از دیدگاه حقوقی می پردازد که شامل دو جنبه مهم است:

• شیردهی: به عنوان حق کودک و وظیفه مادر، که نه تنها تأمین کننده نیازهای جسمی است، بلکه در شکل گیری دلبستگی عاطفی و امنیت روانی کودک نقشی حیاتی دارد.
• حضانت: مسئولیت ها و شرایط آن در شرع و قانون مورد بررسی قرار می گیرد. حضانت، فراتر از نگهداری فیزیکی، به معنای تربیت و پرورش همه جانبه کودک است و قوانین اسلامی به دقت این مسئولیت را تعیین کرده اند.

فصل سوم: کودک به عنوان هدیه الهی

فصل سوم کتاب به یکی از زیباترین و عمیق ترین مفاهیم اسلامی در مورد فرزندان می پردازد: کودک به عنوان هدیه الهی. در این بخش، خواننده با این دیدگاه متعالی آشنا می شود که هر کودکی که به دنیا می آید، یک نعمت، موهبت و امانت از جانب پروردگار است.

این دیدگاه، نه تنها بر مسئولیت پذیری عمیق والدین در قبال این هدیه الهی تأکید می کند، بلکه نگرشی سرشار از قدردانی و شکرگزاری را در وجود آن ها پرورش می دهد. تولد فرزند، مایه شادمانی و امید است و اسلام نیز به اهمیت مژده تولد و تبریک گفتن به والدین تازه کار تأکید می کند. این ابراز شادمانی و تبریک، فضای معنوی و عاطفی مثبتی را در خانواده و جامعه ایجاد می کند و آغازگر یک زندگی سرشار از برکت و رحمت الهی است.

این فصل به والدین یادآوری می کند که این هدیه الهی، با مسئولیت های بزرگی همراه است. مسئولیت پرورش جسمی، روحی، اخلاقی و فکری کودک به عهده پدر و مادر است و آن ها باید نهایت تلاش خود را برای شکوفایی استعدادهای نهفته در وجود این امانت الهی به کار گیرند. با پذیرش این دیدگاه، نگاه والدین به فرزندان خود از یک دارایی صرف، به یک موجود ارزشمند و نیازمند به تربیت و پرورش ارتقا می یابد.

فصل چهارم: حقوق کودکان

فصل چهارم کتاب، به تفصیل به یکی از بنیادی ترین مباحث حقوقی و اخلاقی در اسلام می پردازد: حقوق کودکان. این بخش، درهای شناخت را به روی خواننده می گشاید تا با جایگاه رفیع کودک در شریعت اسلام و قانون آشنا شود و والدین را به رعایت این حقوق الهی و انسانی فرا می خواند. این حقوق به دو دسته اصلی، یعنی حقوق مالی و حقوق غیرمالی، تقسیم می شوند:

الف. حقوق مالی

این بخش، جنبه های مادی حمایت از کودک را تبیین می کند که از لحظه تولد تا رسیدن به استقلال مالی، بر عهده والدین یا جامعه اسلامی است:

• حق نفقه: کتاب به جزئیات و شرایط نفقه فرزندان می پردازد و آن را به عنوان یک وظیفه شرعی و قانونی والدین، حتی پس از جدایی، بر عهده آن ها می گذارد. نفقه شامل تأمین نیازهای اساسی مانند خوراک، پوشاک، مسکن، درمان و آموزش است.
• حق ولایت: مسئولیت مالی و معنوی ولی قهری (پدر و جد پدری) بر امور فرزندان صغیر و غیررشید توضیح داده می شود. ولایت، حفظ اموال و مصالح مادی کودک را شامل می شود.
• حق وصایت: شرایط و نحوه وصایت برای فرزندان، در صورتی که پدر یا جد پدری پیش از بلوغ یا رشد فرزند فوت کنند، تبیین می گردد. این بخش نشان می دهد که اسلام حتی برای آینده مالی کودک نیز تدابیری اندیشیده است.

ب. حقوق غیرمالی

این دسته از حقوق، ابعاد عاطفی، تربیتی و هویتی کودک را پوشش می دهد که در شکل گیری شخصیت سالم و موفق او نقشی اساسی دارند:

• حق نسب: اهمیت اثبات نسب و تبعات آن از نظر شرعی و قانونی، مانند ارث بری، محرمیت و تعیین هویت خانوادگی، مورد تأکید قرار می گیرد.
• حق نامگذاری: اهمیت انتخاب نام نیکو و شایسته برای فرزند، به همراه مراسم مرتبط با آن مانند عقیقه و ولیمه، تبیین می شود. نام نیکو، اولین هدیه هویتی والدین به فرزند است و در شکل گیری شخصیت او تأثیرگذار است.
• حق تعلیم و تربیت: این بخش، اهمیت علم آموزی و وظایف والدین در آموزش دینی و اخلاقی را برجسته می کند. تعلیم و تربیت، شامل فراهم آوردن بستر مناسب برای رشد فکری، دینی و اخلاقی کودک است تا بتواند در آینده فردی مفید و متعهد باشد.
• حق محبت، احترام، بازی و ورزش: این ها نیازهای عاطفی و جسمی کودک هستند که در رشد سالم او نقشی کلیدی دارند.
  • محبت: ابراز عشق و محبت والدین، پایه امنیت روانی کودک است.
  • احترام: احترام به شخصیت کودک، حتی در سنین پایین، حس ارزشمندی را در او پرورش می دهد.
  • بازی و ورزش: اهمیت بازی و نشاط در رشد جسمی و ذهنی کودک و نوجوان تأکید می شود. بازی، زمینه ساز یادگیری و خلاقیت است.
• حق فرزند برای انتخاب همسر: نقش والدین در راهنمایی و مشاوره در این انتخاب مهم، در کنار حفظ استقلال و حق تصمیم گیری فرزند، مورد بررسی قرار می گیرد. این حق، با توجه به مرحله وزارت و مشورت در سنین نوجوانی و جوانی، جایگاه ویژه ای پیدا می کند.

فصل پنجم: عنایت ویژه به زنان

فصل پنجم کتاب «خانواده و حقوق فرزندان از منظر قرآن و احادیث» به موضوع عنایت ویژه به زنان اختصاص دارد. این بخش به خواننده نشان می دهد که اسلام، جایگاه و منزلتی رفیع برای زن قائل است که فراتر از تصورات رایج در برخی فرهنگ هاست. از دیدگاه قرآن و احادیث، زن نه تنها موجودی برابر با مرد در ارزش های انسانی و معنوی است، بلکه در بسیاری از ابعاد، نقش محوری و بی بدیلی در ساختار خانواده و جامعه ایفا می کند.

در این فصل، حقوق زنان به تفصیل مورد بررسی قرار می گیرد؛ حقوقی چون مهریه، نفقه، حق کار، حق تحصیل و حق مالکیت که همگی نشانه حمایت اسلام از استقلال و کرامت زن هستند. این آموزه ها، جایگاه اقتصادی و اجتماعی زن را تضمین می کنند و به او امکان می دهند تا با آزادی و احترام کامل، در جامعه و خانواده مشارکت فعال داشته باشد.

اما شاید مهم ترین بخش این فصل، تأکید بر نقش محوری زن در خانواده و تربیت فرزند باشد. کتاب به وضوح بیان می کند که مادر، ستون اصلی خانواده و تربیت کننده نسل های آینده است. آغوش پر مهر مادر، اولین مدرسه و بهترین بستر برای رشد عاطفی، اخلاقی و معنوی فرزندان است. این نقش، نه تنها وظیفه ای سنگین، بلکه موهبتی الهی است که به زن بخشیده شده است. از این منظر، اسلام با تأکید بر جایگاه والای زن در خانواده و اعطای حقوق کامل به او، بستری را برای پرورش نسلی صالح و متقی فراهم می آورد.

فصل ششم: موانع و محدودیت ها و توصیه هایی برای اجتناب از آن ها

فصل پایانی کتاب، به یکی از مهم ترین ابعاد تربیت عملی می پردازد: شناسایی موانع و محدودیت ها در مسیر تربیت فرزندان و ارائه توصیه هایی برای اجتناب از آن ها. این فصل به خواننده بینشی واقع گرایانه می بخشد و او را با چالش های احتمالی مواجه می سازد تا با آگاهی کامل، از بروز آسیب های تربیتی پیشگیری کند. نویسنده با دقت، به موارد زیر اشاره می کند:

• الف. اجتناب از تبعیض بین فرزندان: یکی از مخرب ترین عوامل در روابط خانوادگی، تبعیض قائل شدن بین فرزندان است. کتاب به مضرات روحی و روانی این عمل بر فرزندان، مانند حسادت، کینه و کاهش اعتماد به نفس اشاره کرده و توصیه های اسلامی برای رعایت عدالت و برابری در محبت و توجه به همه فرزندان را بیان می کند.
• ب. پرهیز از افراط در محبت و بازی: اگرچه محبت و بازی برای رشد کودک ضروری است، اما افراط در آن ها می تواند به لوس شدن، عدم پذیرش مسئولیت و عدم آمادگی برای مواجهه با سختی های زندگی منجر شود. کتاب بر اهمیت اعتدال در تربیت تأکید دارد.
• ج. دوری از ملامت و سرزنش: سرزنش های مکرر، به ویژه در جمع، آثار مخربی بر شخصیت کودک و نوجوان دارد. این عمل می تواند باعث کاهش اعتماد به نفس، پنهان کاری و دوری از والدین شود. کتاب به والدین توصیه می کند که به جای سرزنش، از روش های سازنده نقد و راهنمایی استفاده کنند.
• د. برخورداری از الگوی مناسب رفتاری: والدین، اولین و مهم ترین الگوهای فرزندان خود هستند. کتاب تأکید می کند که عمل والدین، بیش از گفتارشان در تربیت فرزند مؤثر است و آن ها باید در رفتار خود نمونه ای حسنه باشند.
• ر. انتخاب دوست و همنشین خوب و مناسب: تأثیر محیط و دوستان بر تربیت فرزندان غیرقابل انکار است. این بخش بر وظیفه والدین در نظارت و راهنمایی فرزندان برای انتخاب دوستان صالح و پرهیز از همنشینی با افراد ناسالم تأکید می کند.
• و. پرهیز از انتظار بیش از حد توان از کودک و نوجوان: هر کودکی توانایی ها و استعدادهای خاص خود را دارد. کتاب به والدین توصیه می کند که با شناخت صحیح توانایی های فرزندان خود، از تحمیل انتظارات غیرواقعی که موجب سرخوردگی و فشار روانی در آن ها می شود، خودداری کنند.
• ه. تلاش، احساس مسئولیت و داشتن هدف: آموزش این مفاهیم به فرزندان، از وظایف مهم تربیتی والدین است. کتاب بر اهمیت پرورش روحیه تلاشگر، مسئولیت پذیر و هدفمند در فرزندان تأکید می کند تا بتوانند در آینده افرادی موفق و مفید باشند.
• ی. پرهیز از طلاق و از هم پاشیدگی خانواده: طلاق یکی از بزرگ ترین آسیب ها برای فرزندان است. کتاب به پیامدهای مخرب طلاق بر روح و روان کودکان اشاره کرده و راهکارهای پیشگیری از آن و اهمیت حفظ بنیان خانواده را مورد بحث قرار می دهد.

این فصل، با ارائه این توصیه های کاربردی و الهام گرفته از آموزه های دینی، والدین را مسلح به ابزارهایی برای مدیریت چالش های تربیتی و ایجاد محیطی سالم و بالنده برای فرزندانشان می سازد.

نتیجه گیری و پیام های کلیدی کتاب

کتاب «خانواده و حقوق فرزندان از منظر قرآن و احادیث» اثر سید حسین سجادی بافقی، در مجموع یک سفر عمیق و روشنگرانه به هسته اصلی ارزش های اسلامی در حوزه خانواده و تربیت فرزندان است. این اثر ارزشمند، نه تنها به صورت نظری به مبانی ازدواج، خلقت انسان و حقوق کودکان و زنان می پردازد، بلکه با ارائه راهکارهای عملی برای پرهیز از موانع تربیتی، جنبه ای کاملاً کاربردی و قابل لمس به خود می گیرد.

پیام اصلی کتاب در این نکته نهفته است که سعادت فردی و اجتماعی، ریشه در استحکام خانواده دارد و این استحکام جز با بازگشت به حکمت های جاودانه قرآن و احادیث معصومین (ع) محقق نمی شود. آموزه های این کتاب، خواننده را به این درک می رساند که هر یک از اعضای خانواده، دارای حقوق و وظایف مشخصی هستند که رعایت آن ها، ضامن سلامت و پویایی این نهاد مقدس است. از انتخاب همسر شایسته و توجه به مراحل رشد کودک، تا احترام به جایگاه زن و پرهیز از تبعیض، هر بخش از کتاب، چراغی است که مسیر تربیت صحیح و زندگی مشترک موفق را روشن می سازد.

در واقع، این کتاب نشان می دهد که دین اسلام، یک مکتب جامع و کامل برای زندگی است که حتی کوچک ترین جزئیات روابط انسانی را نیز مدنظر قرار داده است. مطالعه عمیق تر و عمل به توصیه های این اثر، می تواند تحولی بنیادین در نگرش افراد نسبت به خانواده و فرزندان ایجاد کند و آن ها را در مسیر ساختن جامعه ای آرمانی تر یاری رساند. این کتاب نه تنها یک منبع مطالعاتی، بلکه راهنمایی برای زندگی است که ارزش آن در هر زمان و مکانی بی بدیل است.