اسید اسکوربیک از کجا تهیه کنیم؟
آسکوربیک اسید چیست و کاربردهای آن کدامند؟
اسکوربیک اسید صنعتی یا ویتامین C، یک ترکیب آلی جامد سفیدرنگ است که دارای خواص آنتی اکسیدانی میباشد. ویتامین C، ویتامینی مغذی، ضروری، حل شونده در آب و غیرسمی است که نیاز به آن برای بسیاری از عملکردهای بخش های مختلف بدن ضروری میباشد. این ویتامین شامل استر حلقوی است که در محیط آبی آبکافت گردیده و اسید تولید میکند؛ به همین علت نام آسکوربیک اسید بر روی آن گذاشته شده است.
همچنین این ترکیب در فرم های مختلف نمکی و استری موجود است. ویتامین C در بدن انسان ذخیره نمیشود اما در سبزیجات و میوه ها مقداری از آن یافت میشود، بنابراین این ویتامین را باید به عنوان یک مکمل در رژیم غذایی استفاده کرد. جهت خرید آسکوربیک اسید میتوانید به صورت حضوری به فروشگاه های مرتبط و یا آنلاین شاپ هایی که فروش اسید آسکوربیک نیز دارند مراجعه کنید.
روش تولید اسکوربیک اسید صنعتی
در صنعت آسکوربیک اسید از طریق طی کردن یک فرآیند که شامل چند مرحله میباشد، تولید میگردد. این تولید از گلوکز نشأت گرفته و بر پایه ی متودی به نام Reichstein تولید میگردد. این مراحل شامل باکتریهایی است که گلوکز را کاهش داده و سبب تولید اسید اسکوربیک میشوند که یک محصول فرعی میباشد.
D-sorbitol به وسیلهی اسیدی به نام ۲-keto-L-gulonic (2KGA) به اسید- L آسکوربیک ۲KGA تبدیل میگردد که به عنوان یک واسطه ی کلیدی شناخته میشود. تبدیلات بعدی به وسیلهی اکسیداسیون بیواکسیدان که به وسیله ی گلوکونوباکتر صورت میگیرد، رخ میدهد. در این مسیر از آنزیم های گوناگونی میتوان بهره گرفت.
کاربردهای فروش اسید آسکوربیک خوراکی و صنعتی
آسکوربیک اسید کاربردهای فراوانی دارد که در ذیل به برخی از آنها اشاره شده است.
کاربرد آسکوربیک اسید در محصولات آرایشی و بهداشتی
اسید اسکوربیک در مراقبت از پوست نیز نقش دارد. از این ماده برای تقویت کردن خاصیت آنتی اکسیدانی محصولات مراقبتی پوست استفاده میگردد. پودر آسکوربیک اسید را به محصولاتی که مواد تشکیل دهندهی آن مبتنی بر آب است، مانند انواع لوسیون ها، سرم ها و اسانس ها اضافه میکنند. استفاده ی راحت و جذب بالای این ویتامین با فرمولاسیون پودری آن صورت میگیرد.
اسید آسکوربیک به عنوان مکمل غذایی
یکی از مکملهای بسیار محبوب برای کامل کردن یک رژیم غذایی کامل و سالم ویتامین C میباشد، که دارای خواص بسیاری میباشد. اقتصادیترین راه برای خرید آسکوربیک اسید فرم خالص پودر کریستالی آن است. این ویتامین طعم تیزی شبیه به میوه های اسیدی مانند پرتقال و لیمو دارد که از آن برای تیز کردن طعم برخی از نوشیدنی ها میتوان بهره گرفت. استفاده از این محصول پودری در صنایع غذایی جایگزین بسیار مناسبی برای مصرف میزان زیادی از ویتامین C به جای استفاده از قرص است. این پودر بهترین جایگزین برای قرص ویتامین C 1000 میلیگرم است. برای استفاده از این پودر تنها کافی است که آن را با آب مخلوط کرده و سپس بنوشید.
اسکوربیک اسید خوراکی در صنایع غذایی
آسکوربیک اسید به دلیل خاصیت آنتی اکسیدانی خود در محصولات غذایی به سبب جلوگیری از زوال اکسیداتیو چربی ها استفاده میگردد. این ترکیب واکنشهای اکسیداسیون در اجزای مختلف مواد غذایی را متوقف کرده و باعث میشود محصولات ویژگیهای ارگانیک خود را حفظ کنند. این ترکیب در طبیعت و بسیاری از میوه ها و سبزیجات یافت شده و در بخش کلیوی بعضی حیوانات نیز تولید میگردد.
با توجه به اینکه برخی گیاهان منبع مناسبی از ویتامین C هستند، در نتیجه میتوان میزان مناسبی از میوهها و سبزیجات را در سبد غذایی روزانه گنجاند. مقدار به دست آمدهی این ویتامین از گیاهان با توجه به نوع گونهی گیاه، شرایط آب و هوایی و همچنین نوع خاکی که گیاه در آن رشد کرده است؛ متفاوت میباشد. علاوه بر این زمان برداشت گیاهان، روش آماده سازی گیاه و شرایط ذخیره سازی آن نیز در این روند دخیل میباشند.
آسکوربیک اسید سبب افزایش طول عمر محصولات غذایی شده و سبب میشود، سبزیجات و میوه ها در طی مراحل تهیه، انجماد و بسته بندی ویتامین خود را حفظ کنند. همچنین این ترکیب سبب پایداری و یکنواختی محصولات گوشتی شده و باعث میشود که روند کنسرو شدن تسریع شود. علاوه بر این از اسید آسکوربیک به سبب افزایش حجم خمیر در تهیهی نان نیز استفاده میگردد؛
در این حالت مخمر با سرعت بالاتر و به مدت طولانیتری کار میکند. با افزودن ۰.۰۳ درصد از آسکوربیک اسید به آرد نان میتوانیم به نتیجهی مطلوبی در پخت نان برسیم. Ph پایین این ترکیب در جلوگیری از رشد میکروبها در مواد غذایی نقش بسزایی دارد، بنابراین این مساله سبب حفظ طراوت محصول غذایی شده و از خرابی آن جلوگیری میکند.
با توجه به توضیحات بالا میتوان گفت اسید اسکوربیک به عنوان یک نگهدارنده شناخته میشود که در بسیاری از محصولات مانند نان، ژله، فرآوردههای گوشتی، ترشی و انواع سسها استفاده میگردد. این ماده را به راحتی میتوان در فهرست مواد تشکیل دهنده ی بسیاری از فرآوردههای گوشتی، غلات و میوه های یخزده مشاهده کرد. در برخی مواقع تولیدکنندگان از آسکوربیک اسید به عنوان نگهدارنده و یا تثبیت کننده ی رنگ بهره میبرند. همچنین همانطور که در بالا ذکر شد از این ماده به عنوان آنتی اکسیدان نیز استفاده میشود و لازم به ذکر است که میزان اثر آنتی اکسیدانی به روشهای تولید محصول مربوط است.
یک مسئلهی حائز اهمیت در تولید محصولات اطمینان از میزان پراکندگی و یا انحلال کامل اسید آسکوربیک میباشد. برای پخت و پز محصولاتی که دارای این ماده هستند، حتما باید آب نمک در ظرف موجود باشد. در آخر میتوان گفت آسکوربیک اسید یا همان ویتامین C به عنوان یک عامل کاهنده، آنتی اکسیدان، حلال، مادهی اسیدی کننده به سبب حفظ رنگ، بو و محتوای تغذیهای محصول غذایی در طول فرآیند تولید و یا بستهبندی آن به محصول اضافه میگردد. علاوه بر این، از این ماده در صنایع نوشیدنی مانند آبمیوه، آبنبات، تافی و شکلات نیز استفاده میشود.
موارد مصرف در برخی بیماریها:
اولین و مهمترین نقش ویتامین C در درمان و پیشگیری از اسکوربوت (اسکروی) است و همانطور که پیش از این به آن اشاره شد این بیماری ناشی از کمبود ویتامین ث میباشد. این بیماری نهایتا ممکن است به کمخونی، خونریزی خود به خود، خستگی، درد در برخی اندامهای بدن مانند پاها و همچنین ورم منجر گردد. علاوه بر این، مصرف ویتامین مورد نظر در پیشگیری و گاها درمان برخی بیماریهای دیگر نیز نقش دارد؛ که در ادامه به ذکر آنها میپردازیم.
نتایج پژوهش انجام شده در سال ۲۰۱۳ مشخص کرد که بین میزان ویتامین C موجود در رژیم غذایی و خطر ابتلا به سکته ی مغزی یک رابطهی معکوس وجود دارد. آسکوربیک اسید به سبب بالا بردن خاصیت شلاته کنندگی دفروكسامين در کنار این دارو برای درمان تالاسمی استفاده میگردد. استفاده از این ویتامین در فقر آهن به سبب افزايش جذب گوارشي آهن و در متهموگلوبينمي بسیار موثر است. همچنین این محصول در اسيدي كردن ادرار نیز كاربرد دارد. علاوه بر این نشان داده شده است که ویتامین C در کمک به درمان بیماریهایی مانند سرطان، ترومبوسيتوپني، آلزايمر، سرماخوردگي، آترواسكلروز، پره اكلامپسي، آسم و بهبود زخمها نقش دارد، اما این نقشها به اثبات نرسیده است.
در آخر میتوان به آنالیز ۴۴ آزمایش بالینی که اثر اسکوربیک اسید بر عملکرد اندوتلیال را بررسی کرده است، اشاره کرد. در نتیجهی این آزمایش نشان داده شد، هنگامی که میزان مصرف ویتامین C بیش از ۵۰۰ میلی گرم در روز باشد، اثر این ویتامین بر عملکرد اندوتلیال مثبت و بسیار قابل توجه میباشد. سطح درونی عروق خونی به وسیلهی لایهای از سلولها به نام پوشیده شده است. اختلالات اندوتلیالی در بسیاری از بیماریهای عروقی نقش دارند. پس با توجه به این قضیه میتوان نشان داد، مکملهای آسکوربیک اسید بر روند سلامتی بیمار در بیماریهای قلبی عروقی بسیار موثر هستند و ریسک خطر این بیماری را پایین میآورند.
اسکوربیک اسید صنعتی و تصفیه ی آب
در تصفیه خانه های آب از برای از بین بردن انواع باکتری ها بهره میبرند. کلر میتواند اثر باکتری ها را خنثی کرده و آب مصرفی را برای نوشیدن افراد، سالم نگه دارد. به دنبال اتمام مراحل تصفیه ی آب، محلول کلر تخلیه شده و در این حالت محلول دارای قابلیت ایجاد تداخل در زندگی آبزیان میباشد. چندین راه برای از بین بردن کلر وجود دارد که اکثرا وقتگیر میباشد و گاهی حتی در مقیاس بزرگ امکان پذیر هم نیستند. در بین انواع روشهای شیمیایی یک روش شیمیایی موثر برای کلرزدایی، استفاده از آسکوربیک اسید است. این روش موثر بسیار ایمنتر از روشهای شیمیایی مبتنی بر میباشد. آب کلردار با استفاده از این ماده در کنار آسکوربات سدیم به صورت سالم و با ایمنی بالا وارد آب رودخانه ها خواهد شد.
فواید ویتامین C یا اسید آسکوربیک
مصرف ویتامین C، ایمنی بدن را افزایش داده و سیستم ایمنی را تقویت میکند. علاوه بر این، آسکوربیک اسید برای سنتز و نگهداری کلاژن ضروری میباشد و در ترمیم زخم و ایمنی بالا در برابر عفونت نقش بسزایی دارد. همچنین مصرف مداوم آن در کاهش طول دورهی سرماخوردگی موثر است. این ویتامین یک آنتی اکسیدان با قدرت بالا است که میتوان به عنوان یک عامل احیاکننده در بسیاری از عملکردهای آنزیمی سلولی و نقل و انتقالات الکترون از آن نام برد. این ویتامین در معرض نور، هوا و گرما از بین خواهد رفت.
علاوه بر این آسکوربیک اسید نقش مهمی در حفظ شدن تون و یکپارچگی عروق، افزایش میزان جذب آهن و محافظت سلول در برابر استرسهای اکسیداتیو سلول دارد. کمبود این ویتامین در بدن سبب بروز بیماری اسکوربوت میشود. همچنین این ویتامین سبب رفع خستگی و شاداب شدن افراد میگردد. به همین دلایل این ویتامین برای ورزشکاران بسیار مفید است و سبب حفظ عملکرد طبیعی سیستم ایمنی در آنها می گردد.
منبع: